Γκρι φύλλα

Τα φύλλα είναι πράσινα, όλοι το ξέρουν. Αλλά όχι σε όλα τα φυτά. Αφήνοντας κατά μέρος τις εποχικές αλλαγές χρώματος, υπάρχουν φυτά με φύλλα, μονόχρωμα ή δίχρωμα, κίτρινα, κοκκινωπά, λευκά-κρέμ ή και γκρι. Κατά τη γνώμη μου απ' όλες αυτές τις αποχρώσεις εκείνη που παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το γκρι. Ο λόγος είναι ότι η απόχρωση του γκρι αλλάζει ανάλογα με το φωτισμό και με τα χρώματα που βρίσκονται στο περιβάλλον. 

Το ίδιο γκρι άλλοτε το βλέπεις να είναι πιο κοντά στο ασημί, άλλοτε πιο κοντά στο πράσινο ή στο γλαυκό. 

Είναι πολλά τα φυτά που έχουν γκρι φύλλωμα. Το τεύκριο, η λεβάντα, η λεβαντίνη, το γλαυκό κυπαρίσσι, μερικοί γιουνίπεροι, η σινεράρια, η ελιά και πολλά ακόμη. 

Μέσα σε έναν κήπο, το γκρι μπορεί να σπάσει τη μονοτονία του πράσινου. Μια γκρι συστάδα μπορεί να είναι το εστιακό σημείο ενός κήπου. Το σημείο που θα διαλέξουμε για να βάλουμε τα «γκρι μας» θέλει λίγη «μαστοριά» ή σωστότερα λίγη μελέτη. Εχει μεγάλη σημασία ο τρόπος που τα γκρι φύλλα ενός φυτού φωτίζονται απ' τον ήλιο, γιατί άλλες ώρες της ημέρας θα είναι απλώς γκρι και άλλες θα έχουν ένα λαμπερό ασημί. 

Λεβάντα στοιχάς, φωτ. Τ.Α.

Κοινή λεβάντα, φωτ.Δ.Α.

Τεύκριο, φωτ.Τ.Α.

Σινεράρια, φωτ. Τ.Α.

Κάποιος «άγριος», αυτοφυής γιουνίπερος στο Μαίναλο, (φωτ.Τ.Α.)

Γλαυκό κυπαρίσσι (φωτ.Τ.Α.)

Απήγανος φωτ. Τ.Α.

Κάποιος ρώτησε 16. Πώς άλλαξε ο κάκτος;

Ενας αναγνώστης παρατήρησε μια αλλαγή στους κάκτους του: 

«Αρχικά είχα δύο διαφορετικούς κάκτους (κεφάλια στρόγγυλα), ο ένας ξανθός με κίτρινο ψιλό αγκαθάκι και ο άλλος σκούρος με μεγάλο μαύρο σκληρό αγκάθι. Καθώς μεγάλωναν δημιούργησαν νέα μικρά κακτάκια, τα οποία αποκόλλησα και φύτεψα σε διαφορετικά γλαστράκια. Ενα από όλα αυτά τα νέα κακτάκια μεγαλώνοντας έγινε ανοιχτόχρωμος με μεγάλα κίτρινα αγκάθια που δε βγάζει νέα δικά του κακτάκια. Πώς έγινε αυτό και πώς μπορώ να αναπαράγω το νέο είδος κάκτου που δε βγάζει δικούς του απογόνους;»

Ο κάκτος που ονομάζετε «ανοιχτόχρωμο με μεγάλα κίτρινα αγκάθια» μάλλον είναι απόγονος του «ξανθού με κίτρινο μικρό αγκαθάκι». Η διαφορά στο μέγεθος των αγκαθιών είναι πολύ πιθανό να οφείλεται σε διαφορετικές συνθήκες ανάπτυξης ή μπορεί επίσης να είναι χαρακτηριστικό της νεαρής ηλικίας του κάκτου και να αλλάξει αργότερα. Το ότι ο νεότερος κάκτος δεν έδωσε ακόμη νέα μικρά κακτάκια, δεν σημαίνει ότι δεν θα δώσει στο μέλλον. Ισως δεν ήρθε η ώρα ακόμη. 

Πάντως αν, όπως υποψιάζομαι, ο κάκτος για τον οποίο μιλάμε είναι ένας εχινόκακτος (Echinocactus grusonii), τότε να γνωρίζετε ότι το συγκεκριμένο είδος σπάνια δίνει παραβλαστήματα, δηλαδή νέα μικρά κακτάκια. Ο εχινόκακτος πολλαπλασιάζεται σχετικά εύκολα με τα σποράκια που «φτιάχνει» ο ίδιος μετά την ανθοφορία και την καρποφορία του.

Δύο εχινόκακτοι (Echinocactus grusonii) 

Το ότι κάτι συμβαίνει σπάνια δεν σημαίνει ότι είναι απίθανο. Απλώς είναι κάτι που δεν το βλέπουμε συχνά. Όμως αυτό που πραγματικά έχει ελάχιστες πιθανότητες να δει κανείς με τα μάτια του είναι μια μετάλλαξη που οδήγησε σε αλλαγή των χαρακτηριστικών ενός φυτού. Με αυτά θέλω να σας πω ότι δεν άλλαξε ο κάκτος σας. Όμως το πρόβλημα εδώ είναι ότι δεν γνωρίζουμε για ποιό είδος κάκτου μιλάμε ενώ είναι πολλά αυτά που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Μάλιστα αρκετά απ' αυτά είναι σφαιρικά, δηλαδή «κεφάλια στρογγυλά» όπως γράφετε και εσείς. Γι' αυτό, παρακαλώ συγχωρήστε μου όλα αυτά τα «μπορεί, μάλλον, πιθανό» που έγραψα πιο πάνω.    

Κάτω δεξιά ένας εχινόκακτος και αριστερά του ένας φερόκακτος, στο βάθος αριστερά ακόμη ένας σφαιρικό κάκτος (φωτ.Τ.Α.)

Λεβαντίνη. Πράσινη ή ασημί;

Υπάρχουν καλλωπιστικά φυτά που για να αποδώσουν στο μέγιστο ζητούν πολλές φροντίδες. Η τριανταφυλλιά είναι ένα καλό παράδειγμα. Αν την αφήσεις στην τύχη της θα σε αφήσει και αυτή. Υπάρχουν όμως και εκείνα που ζητούν λίγα και δίνουν πολλά. Τέτοια περίπτωση είναι η λεβαντίνη. Πολλοί την ξέρουν και με το όνομα, σαντολίνα. 

Είναι μια πόα, με αρωματικά φύλλα που φτάνει σε ύψος 0,50 μ. το πολύ, με διάμετρο που μπορεί να φτάσει ακόμη και το 1 μ. Αν φυτέψουμε μερικές λεβαντίνες μαζί (η αλήθεια είναι ότι δεν αξίζει τον κόπο να φυτέψει κανείς μόνο μία) θα αποκτήσουμε μία αφράτη κυματιστή επιφάνεια πράσινη ή γκρι-ασημί. Αναφέρουμε δύο αποχρώσεις επειδή το φυτό αυτό κυκλοφορεί στην αγορά σε δύο «εκδοχές»:

Η γκρι λεβαντίνη είναι η Santolina chamaecyparissus και έχει γκρι-ασημί φυλλαράκια με κίτρινα ανθάκια. Η πράσινη λεβαντίνη είναι η Santolina rosmarinifolia και έχει φυλλαράκια σε λαμπερό πράσινο χρώμα και λευκωπά άνθη. 

Γκρι λεβαντίνη που άπλωσε και αγκάλιασε τον βράχο (φωτ. Δ.Α.)

Πράσινη λεβαντίνη σε πρώτο πλάνο. Τα ανθάκια της ακόμη δεν έχουν ανοίξει (φωτ.Τ.Α.)

Άλλος τρόπος χρήσης είναι η δημιουργία χαμηλής μπορντούρας γύρω από ένα παρτέρι ή κατά μήκος ενός μονοπατιού. 

Η λεβαντίνη ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις, ακόμη και σε φτωχά και πετρώδη εδάφη αρκεί να έχουν καλή στράγγιση. Φυσικά, τα καταφέρνει καλά, τόσο στο χώμα όσο και γλάστρα. Έχει καλή αντοχή στο κρύο και κανένα πρόβλημα με τη ζέστη του καλοκαιριού. Όσο για προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες, δεν υπάρχουν τέτοια! 

Όποιος έχει στόχο έναν κήπο με φυτά που έχουν μικρές ανάγκες συντήρησης, δεν μπορεί να αφήσει τη λεβαντίνη έξω από τις επιλογές του. Αφού το μόνο που «έξτρα» που ζητά είναι ένα ελαφρύ κλάδεμα αμέσως μετά την ανθοφορία. 

Κάποιος ρώτησε 15. Τι έχουν τα κακτάκια;

Κάποιος αναγνώστης έχει πρόβλημα με τους κάκτους του:

«Kαλησπέρα, Είμαι καινούργιος γενικά με το ίντερνετ και με τα μπλογκ και έτσι δεν γνωρίζω καλά που να γράψω και γενικά που να απευθυνθώ. Από τύχη σας βρήκα εδώ μέσα γιατί έψαχνα να βρω τι μπορώ να κάνω για κάποια κακτάκια που έχω εδώ και χρόνια. Ο λόγος λοιπόν είναι ότι ξαφνικά άρχισα να χάνω σίγα σιγά τα κακτάκια μου. Αρχισαν πρώτα να χάνουν το χρώμα τους και ύστερα να μαραίνονται. Με λίγα λόγια δεν θύμιζαν κάτι από κάκτους. Οταν τελικά έβγαλα έναν κάκτο που τον είχα κοντά 20 χρόνια, είδα στη ρίζα του εκατοντάδες μαμούνια. Δεν ξερω ακριβως πως λέγονται αλλά είναι σε μολυβί χρώμα και όταν τα ακουμπάς γίνονται στρογγυλά. Ελπίζω να καταλάβατε ποια είναι. Αν μπορούσατε να με βοηθήσετε θα το εκτιμούσαμε πολύ. 

Ευχαριστώ»

           

Όπως περιγράφετε την κατάσταση φαίνεται ότι μέσα στις γλάστρες με τα κακτάκια υπάρχει υπερβολική υγρασία. Δεν μπορώ να ξέρω όμως αν αυτό οφείλεται σε υπερβολικό πότισμα ή σε κακή στράγγιση της γλάστρας ή ακόμη και στα δύο. Η πρότασή μου είναι, με ένα μολύβι ή ένα ξυλάκι να ξεβουλώσετε τις τρύπες στο κάτω μέρος της γλάστρας και να ποτίζετε μόνον όταν το χώμα είναι τελείως στεγνό. 

Επίσης, αν οι κάκτοι σας είναι χρόνια μέσα στις ίδιες γλάστρες, τότε κάποια στιγμή θα πρέπει να αλλάξετε το χώμα τους. Μπορείτε είτε να τα βάλετε σε μεγαλύτερη γλάστρα είτε να βγάλετε ένα μέρος από το παλιό χώμα και να βάλετε καινούργιο. Ακόμη και τόσο σκληρά φυτά όσο είναι κάκτοι χρειάζονται τροφή που θα τη βρουν στο χώμα. Πάντως όσο τα κακτάκια σας είναι σε κακή κατάσταση αποφύγετε να τους δώσετε κάποιο λίπασμα.  

Βολβοί που φυτεύονται το φθινόπωρο

Το φθινόπωρο μπορούμε να φυτέψουμε βολβούς, ριζώματα και κονδύλους που θα δώσουν άνθη στα μέσα του χειμώνα και την άνοιξη. Φυτεύουμε στον κήπο ή σε γλάστρες.

Από τα είδη που αναφέρονται στη συνέχεια μερικά τα βρίσκει κανείς μόνον σε μεγάλα κέντρα κήπου. 

Αλιο ή Καλλωπιστικό σκόρδο (Allium sp), διάφορα είδη του.

Αμαρυλλίδα ή Ιππέαστρο (Hippeastrum sp.), το χειμώνα πρέπει να μεταφερθεί σε εσωτερικό χώρο. δείτε και εδώ. 

Αμαρυλίδα ή Ιππέαστρο (φωτ. Τ.Α.)

Ανεμώνη (Anemone coronaria και A. blanda).

Γάλανθος (Galanthus nivalis).

Ερέμουρος (Heremurus sp.)

Ζουμπούλι ή Υάκινθος (Hyacinthus orientalis)

Ζουμπούλι ή Υάκινθος (φωτ. Τ.Α.)

Ιξια (Ixia sp.), που φυτεύεται το φθινόπωρο μόνο στη νότιο Ελλάδα ενώ στα βόρεια φυτεύεται την άνοιξη, 

Ιριδα (Iris sp.), όμως οι λεγόμενες «ολλανδικές» ίριδες φυτεύονται και την άνοιξη.

Κρίνος της Παναγίας (Lilium candidum)

Κρόκος (Crocus sp.), διάφορα είδη του φυτεύονται το φθινόπωρο αλλά όχι και αυτό που παράγει το σαφράν, δηλαδή ο Crocus sativus. Αυτός φυτεύεται την άνοιξη. 

Κρόκος (φωτ. Δ.Α.)

Κροκόσμια (Crocosmia sp.), στη νότιο Ελλάδα φυτεύεται το φθινόπωρο και στη βόρειο την άνοιξη.

Λίλιουμ (Lilium sp.) υπάρχουν είδη που φυτεύονται φθινόπωρο και είδη που φυτεύονται την άνοιξη, ανάλογα με την αντοχή τους στο κρύο. Έτσι τα βρίσκουμε στην αγορά τις αντίστοιχες εποχές. 

Λίλιουμ (φωτ. Τ.Α.)

Μπιλμπέργκια (Billbergia sp.), ευαίσθητη στην παγωνιά, το χειμώνα πρέπει να είναι σε εσωτερικό χώρο. Δεν είναι εποχικό φυτό.  

Μπιλμπέργκια (φωτ. Δ.Α.)

Μούσκαρι (Muscari sp.). 

Μυγγέ ή κονβαλάρια (Convallaria majalis), που φυτεύεται και την άνοιξη. 

Νάρκισσος (Narcissus sp.) 

Νάρκισσος (φωτ. Δ.Α.) 

Ορνιθόγαλο (Ornithogallum sp.)

Ορνιθόγαλο (φωτ. Τ.Α.)

Ρεναγκούλα (Ranunculus asiaticus).

Ρεναγκούλα (φωτ. Δ.Α.)

Σκύλα (Scilla sp.), μοιάζει πολύ με τη χιονόδοξα. 

Τουλίπα (Tulipa sp.) 

Βολβός τουλίπας (φωτ. Δ.Α.) 

Φρέζια (Freesia sp.), που φυτεύεται και την άνοιξη. 

Φρέζια (φωτ. Τ.Α.)

Φριτιλάρια (Frittilaria sp.)

Χιονόδοξα (Chionodoxa lucilea).  

Πατώντας εδώ θα βρείτε μία ανάρτηση για τα ζουμπούλια, εδώ θα βρείτε κάτι για τις φρέζιες. Εδώ, είναι οι ανεμώνες

Ροζ ... στρατηγός

Μπερδεύεται η γλώσσα σου για να πεις «λαγκεστρέμια». Αντίθετα η ονομασία «στρατηγός» είναι πιο εύκολη. Είναι όμως άγνωστη, σε εμένα τουλάχιστον, η προέλευσή της. 

Lagerstroemia indica (φωτ. Τ.Α.)

Πάντως ο στρατηγός απ' τον Ιούλιο μέχρι και το Σεπτέμβριο γίνεται ροζ καθώς οι κορυφές των κλαδιών του γεμίζουν ροζ λουλούδια. Λίγο αργότερα, όταν αρχίσει το κρύο, τα άνθη χάνονται και τα φύλλα αφού γίνουν κόκκινα πέφτουν. Τότε πια αποκαλύπτεται ο λείος και κομψός φλοιός του θάμνου αυτού. 

Λεπτομέρεια του φλοιού (φωτ.Τ.Α.)

Έχει ενδιαφέρον ότι ο φλοιός, με το πέρασμα των χρόνων, μπορεί να αποκτήσει γκρι, μπεζ, ροζέ ή και ελαφρά πορτοκαλί αποχρώσεις. Μ' άλλα λόγια η λαγκεστρέμια έχει πάνω της κάποια ατραξιόν πολλούς μήνες του έτους. 

Λαγκεστρέμια στις αρχές Σεπτεμβρίου (φωτ.Τ.Α.)

Η λαγκεστρέμια είναι ένας φυλλοβόλος θάμνος με ύψος και διάμετρο 4-5 μ. που ζει για 100 χρόνια περίπου. Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις ή στη χειρότερη περίπτωση ημισκιερές. Όταν είναι όλη μέρα στη σκιά γίνεται ευαίσθητη σε προσβολές ωιδίου. Μια και μιλάμε για αντιξοότητες, είναι πολύ πιθανό να δούμε πάνω της μελίγκρες την άνοιξη. Έχει αρκετά καλή αντοχή στην ξηρασία, όμως αν την ποτίζουμε τακτικά και χωρίς υπερβολές θα αναπτυχθεί γρήγορα. 

Τα «μυστικά» της είναι: 

Αντέχει στο κρύο μέχρι τους -10 ℃ θέλει όμως και ζεστό καλοκαίρι. 

Το καλοκαίρι θέλει να βρίσκονται οι ρίζες στη σκιά. Γι' αυτό το καλοκαίρι καλύπτουμε το χώμα γύρω από το φυτό με ξερά φύλλα,  χόρτα ή κομπόστ ώστε να σκιάζεται το χώμα. 

Νωρίς την άνοιξη, κλαδεύουμε αφαιρώντας το 1/3 του μήκους των κλαδιών και δίνουμε κάποιο πλήρες και ισορροπημένο λίπασμα. 

Για καλλιέργεια σε γλάστρα είναι καλύτερα να αναζητήσουμε στα φυτώρια κάποια μικρόσωμη ποικιλία λαγκεστρέμιας μια και το τυπικό είδος έχει πολύ μεγάλο μέγεθος. 

Λαγκεστρέμια διαμορφωμένη σε «πολύκορμο» δεντράκι (φωτ. Τ.Α.)

Καλό φθινόπωρο

Οι διακοπές τέλειωσαν. 

Ακρωτήριο Ταίναρο (φωτ. Τ.Α.)

Τα μήλα είναι σχεδόν ώριμα. 

Μηλιές κοντά στην Καστοριά. (φωτ. Τ.Α.)

Ψηλά, στην Πίνδο, τα πρώτα φύλλα άρχισαν να κοκκινίζουν. 

Βασιλίτσα, Γρεβενά (φωτ. Τ.Α.)

Τα σύννεφα μαζεύονται. Θα έρθουν επιτέλους οι βροχές. 

Περικοπή, Βίτσι (φωτ. Τ.Α.)

 Το φθινόπωρο στην Ελλάδα είναι μια δεύτερη άνοιξη. 

Σεπτέμβριος. Γίνονται τώρα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Αν τα πεύκα έχουν κάμπιες το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο μπορούμε να τα ψεκάσουμε με βάκιλλο της Θουριγγίας.

Τώρα όμως είναι και η κατάλληλη στιγμή για να κλαδέψουμε τα πεύκα αφαιρώντας κάποια κλαδιά (λίγα όμως) που μπορεί να ενοχλούν με την κατεύθυνση που έχουν. 

Αν δεν έχει βρέξει οι ελιές θα χρειαστούν πότισμα για να «γεμίσουν». 

Ελέγχουμε τακτικά τις δακοπαγίδες στις ελιές και τις παγίδες για τη μύγα της Μεσογείου στα εσπεριδοειδή. 

Μπορούμε να κάνουμε αερισμό στον χλοοτάπητα.

Η στιγμή είναι κατάλληλη για να φυτέψουμε νέα φυτά στον κήπο ή τη βεράντα. Ειδικά για τα κωνοφόρα, το φθινόπωρο είναι ιδανική περίοδος για φύτεμα. 

Μπορούμε να μεταφυτεύσουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα όσα φυτά το έχουν ανάγκη. 

Προμηθευόμαστε και φυτεύουμε τώρα βολβούς και ριζώματα ειδών που ανθίζουν την άνοιξη. Τέτοια είναι: η φρέζια, η τουλίπα, ο νάρκισσος, ο κρόκος, το ζουμπούλι, ο γάλανθος και άλλα. 

Σπέρνουμε μπέλα, σκυλάκι, καλέντουλα και πανσέ για να ανθίσουν το χειμώνα και την άνοιξη. 

Κλαδεύουμε ελαφρά τις μπορντούρες και τους φυτικούς φράχτες για να διατηρούνται πυκνοί. 

Πολλαπλασιάζουμε με μοσχεύματα το γεράνι, τους ιβίσκους σινικό και συριακό, τη βερβερίδα, το φιλάδελφο, το κυδωνίαστρο και πολλά ακόμη. 

Δίνουμε υγρό λίπασμα στα γλαστρικά φυτά. 

Αν θέλουμε έχουμε ακόμη την ευκαιρία να δώσουμε λίπασμα σε κάκτους και παχύφυτα, πριν αρχίσουν τα κρύα.