Το χιώτικο γιασεμί έχει «μυστικά»

Απ’ όλα τα γιασεμιά, μάλλον το χιώτικο (Jasminum grandiflorum) είναι το πιο αγαπημένο και διαδεδομένο στους ελληνικούς κήπους. 

Χιώτικο γιασεμί που ακουμπά σε τοίχο με νότια έκθεση.  Αυτό σημαίνει ότι το χειμώνα το φυτό αυτό υποφέρει λιγότερο από το κρύο. (φωτ. Τ.Α.)

Το αναρριχώμενο αυτό αγαπά προτιμά να το φυτέψουμε σε έδαφος που δεν θα έχει πολύ ασβέστη. Αν μιλάμε για φύτευση σε γλάστρα είναι απλά τα πράγματα γιατί αγοράζουμε χώμα «εξωτερικού χώρου» και τα ανακατεύουμε με ίση ποσότητα «χώματος κήπου». Για τη φύτευση στο έδαφος θα πρέπει να δούμε τι γίνεται μέσα στο χώμα πριν φυτέψουμε. Αποφεύγουμε να φυτέψουμε σε θέσεις όπου μαζί με το χώμα υπάρχουν και υπολείμματα από οικοδομικά υλικά γιατί έχουν πολύ ασβέστη. 

Λεπτομέρεια του άνθους, δυστυχώς χωρίς το άρωμα (φωτ. Τ.Α.)

Το χιώτικο γιασεμί προτιμά τις ηλιόλουστες θέσεις όμως θέλει ταυτόχρονα οι ρίζες του να είναι δροσερές το καλοκαίρι και ζεστές το χειμώνα. Τα γιασεμιά που είναι ήδη μεγάλα δεν έχουν πρόβλημα το καλοκαίρι καθώς η πλούσια φυλλωσιά τους σκιάζει το χώμα. Όμως για τα νεαρά φρεσκοφυτεμένα πρέπει να φροντίσουμε εμείς. Γι’ αυτό στην αρχή του καλοκαιριού καλύπτουμε το χώμα γύρω απ’ το φυτό με κομπόστ ή ξερά χόρτα ή ακόμη και με μερικά καλοκαιρινά εποχικά. Το χειμώνα όλα τα χιώτικα γιασεμιά, μικρά και μεγάλα, θα έχουν τις ρίζες τους στη ζέστη αν στην αρχή του χειμώνα απλώσουμε καλά χωνεμένη κοπριά ή κομπόστ γύρω απ’ τη βάση τους.

Και η κάτω πλευρά του άνθους (φωτ. Τ.Α.)

Δείτε για άλλα γιασεμιά: 

Γκραντούκα ή διπλό φούλι (Jasminum sambac Grand Duke of Tuscany)

Κίτρινο γιασεμί ή γυμνανθές (Jasminum nudiflorum)

Η καμέλια θέλει κλάδεμα;

Υπάρχουν καμέλιες που δεν έχουν κλαδευτεί ποτέ τους και είναι μια χαρά. Δηλαδή, το κλάδεμα δεν είναι κάτι απαραίτητο. Θα κλαδέψουμε μόνον αν δούμε ότι η φυλλωσιά της είναι πολύ αραιή. 

Η ιαπωνική καμέλια (Camellia japonica) είναι το πιο διαδεδομένο είδος καμέλιας στους ελληνικούς κήπους. (φωτ.Τ.Α.)

Για να κλαδέψουμε, το πρώτο που κάνουμε είναι να αφαιρέσουμε από τη βάση τους ξερά κλαδιά, αν υπάρχουν τέτοια. Το επόμενο είναι να κοντύνουμε ελαφρά όλα τα κλαδιά, κόβωντας λίγα εκατοστά χαμηλότερα από την κορυφή τους. Το κλάδεμα αυτό γίνεται την άνοιξη, αφού ολοκληρωθεί η ανθοφορία της. Ετσι το φυτό θα έχει αρκετό χρόνο για να φτιάξει τα άνθη της επόμενης χρονιάς.

Η ιαπωνική καμέλια έχει από τη φύση της πυκνή φυλλωσιά, σπάνια θα τη δούμε τόσο αραιή ώστε να χρειαστεί κλάδεμα (φωτ.Τ.Α.)

Αυτά όλα ισχύουν για την Camellia japonica, το πιο κοινό είδος καμέλιας στην Ελλάδα. Για άλλα είδη, όπως η σασάνκουα (Camellia sasangua) και η ρετικουλάτα (C. reticulata) ισχύουν άλλοι «κανόνες».

Δείτε κι άλλες πληροφορίες για την καμέλια πατώντας, εδώ.

Θειάφι ξανά

Έχουμε πολλές ανοιξιάτικες βροχές τις τελευταίες μέρες και έτσι καλό είναι να θυμηθούμε μερικά πράγματα.
Κάθε άνοιξη όταν οι τριανταφυλλιές βγάλουν τα πρώτα φύλλα, αυτά που είναι σκούρα κόκκινα, χρειάζεται να τους ρίξουμε θειάφι. 

Θειάφι σε σκόνη (φωτ. Δ.Α.)

Με τα θειαφίσματα προλαβαίνουμε τις ζημιές από το ωίδιο, τη μαύρη κηλίδωση, τη σκωρίαση ενώ μειώνουμε σε κάποιο βαθμό και τον τετράνυχο. Το ώιδιο είναι μια πολύ συνηθισμένη ασθένεια σε τριανταφυλλιές και πολλά ακόμη φυτά. Είναι γνωστή και με τα ονόματα, μπάστρα, στάχτωμα, θειαφασθένεια. 

Ωίδιο σε τριανταφυλλιά προς το τέλος της άνοιξης (φωτ. Τ.Α.)

Το θειάφισμα γίνεται με το θειαφιστήρι που το γεμίζουμε με θειάφι σε σκόνη και το σκορπάμε πάνω από τα φυτά προσέχωντας ώστε αυτό να φτάσει και στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Η καλύτερη στιγμή για το θειάφισμα είναι το πρωί, όταν πάνω στα φύλλα υπάρχουν δροσοσταλίδες. 

Αν βρέξει το θειάφι θα ξεπλυθεί οπότε χρειάζεται να επαναλάβουμε. Συνήθως 2-3 θειαφίσματα την άνοιξη είναι αρκετά. 

Θειαφιστήρια διαφόρων τύπων (Φωτ. Τ.Α.) 

Κόκκινα

Το κόκκινο χρώμα είναι ένα από τα τρία βασικά χρώματα, τα άλλα δύο είναι το μπλε και το κίτρινο. Συνδυάζοντάς τα σε διάφορες ... δοσολογίες φτιάχνουμε όλα τα άλλα χρώματα. Ας μείνουμε όμως στο κόκκινο που σχετίζεται με ένα σωρό συμβολισμούς κι απ' ό,τι υποστηρίζουν διάφοροι, τόσο αυτό όσο και τα άλλα χρώματα μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή μας. Στο κήπο το κόκκινο θα το βρούμε είτε από την ανθοφορία (υπάρχουν πολλές ποικιλίες κόκκινων τριαντάφυλλων, για παράδειγμα) ή από τη φυλλωσιά. Στα φυτώρια υπάρχουν αρκετά καλλωπιστικά με φύλλα σε κάποια απόχρωση του κόκκινου. 

Η συγκεκριμένη ποικιλία δωδωναίας (Dodonaea viscosa Purpurea) έχει αειθαλή κόκκινα-πορφυρά φύλλα. (Φωτ. Δ.Α.) 

Η βερβερίδα (Berberis thunbergii Atropurpurea) είναι ένας πολύ διαδεδομένος, φυλλοβόλος θάμνος με πορφυρά φύλλα (φωτ. Τ.Α.) ... 

... κατακόκκινους καρπούς και καφέ-πορφυρά κλαδιά το χειμώνα (φωτ. Δ.Α.) ...  

.... Εκτός αν σκεπαστούν απ' το χιόνι (φωτ. Τ.Α.) 

Υπάρχουν ποικιλίες κάννας (Canna x generalis) με κόκκινα φύλλα όπως αυτή. Τα ριζώματα της κάννας φυτεύονται την άνοιξη. Προς τη μέση του καλοκαιριού εμφανίζονται τα άνθη που παραμένουν στο φυτό για όλο σχεδόν το φθινόπωρο. Μετά τα φύλλα χαλάνε για να βλαστήσουν ξανά την άνοιξη (φωτ. Δ.Α.)  

Ο προύνος ή καλλωπιστική δαμασκηνιά  (Prunus cerasifera Pissardii) είναι ένα μικρό φυλλοβόλο δέντρο. Μάλλον είναι το πιο δημοφιλές απ' τα «κόκκινα» φυτά. Εχουν μεγάλο ενδιαφέρον οι διαφορετικές αποχρώσεις του κόκκκινου που αποκτούν τα φύλλα απ' την ώρα που εμφανίζονται την άνοιξη μέχρι να πέσουν το φθινόπωρο (φωτ. Δ.Α.)

Ο κότινος (Cotinus coggygria) είναι ένας μεγάλος φυλλοβόλος θάμνος. Το τυπικό χρώμα των φύλλων του είναι πράσινο. Όμως υπάρχει και μία κόκκινη ποικιλία, η Royal Purple που εικονίζεται εδώ. Στη φωτογραφία διακρίνονται και τα μπουμπούκια των ιδιαίτερων λουλουδιών του κότινου. Οταν άνοιξουν όλα μοιάζουν πολύ με τουλίπες καπνού (φωτ. Τ.Α.)  

Τα διάφορα γιαπωνέζικα σφενδάμια (Acer palmatum) που μερικοί τα λένε και άτσερ, είναι επίσης δημοφιλή, αν και είναι λίγο «δύσκολα» σε περιοχές με πολύ ξηρά και ζεστά καλοκαίρια (φωτ. Τ.Α.) 

Γιαπωνέζικο σφενδάμι της ομάδας ποικιλιών Dissectum (φωτ.Δ.Α) 

To Acer palmatum Bloodgood το φθινόπωρο (φωτ.Τ.Α.)

Η ιρεζίνη ή ιρεζινία (Iresine sp.) είναι ένα μικρό εποχικό με κόκκινα φύλλα. Εδώ φαίνεται σε πρώτο πλάνο μαζί με κάποιες ανθισμένες μπιγκόνιες. Για κάποιο άγνωστο σε εμένα λόγο, είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται συχνά σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, αλλά όχι και σε ιδιωτικούς (φωτ.Τ.Α.) 

Έκτακτες εμφανίσεις

Το κόκκινο χρώμα στα φυτά μπορεί να είναι μόνιμο μπορεί όμως να είναι και παροδικό, εμφανιζόμενο στα πολύ νεαρά φύλλα την άνοιξη, στα γέρικα το φθινόπωρο ή κάτω απ' την επίδραση άλλων παραγόντων.

Η φωτίνια είναι ένας αειθαλής θάμνος με πράσινα φύλλα. Όμως την άνοιξη η νέα βλάστηση είναι κατακόκκινη (φωτ.Τ.Α.) 

Τα κόκκινα - ρουμπινί φύλλα του σβάιτς το φθινόπωρο λίγο πριν πέσουν. Δυστυχώς το υπερθέαμα κρατά μόνον λίγες εβδομάδες (φωτ.Τ.Α.) 

Το ίδιο συμβαίνει και με την αμπέλοψη (φωτ.Τ.Α.)

Το σέδο αυτό έχει αποκτήσει κόκκινα φύλλα κάτω απ' την επίδραση του ήλιου και του κρύου (φωτ.Τ.Α.)

Συνδυασμοί

Όταν ένα ή περισσότερα απ' όλα αυτά τα κόκκινα καλλωπιστικά βρεθούν στον κήπο μαζί με άλλα φυτά, τότε πια δεν μιλάμε για κόκκινο αλλά για το συνδυασμό του με τα άλλα χρώματα: το γαλάζιο του ουρανού, τις διάφορες αποχρώσεις του πρασίνου ή και με ό,τι υπάρχει ανθισμένο τριγύρω. 

Οι κόκκινες κάννες και γύρω τους, διάφορα ... πράσινα, κόκκινα και πορτοκαλί άνθη, όλα  κάτω απ' τον γαλάζιο ουρανό (φωτ.Δ.Α.)

Μεσημέρι, αρχές καλοκαιριού, μια γραμμή από βερβερίδες και σε πρώτο πλάνο, το γκριζοπράσινο της λεβαντίνης με τα κίτρινα άνθη (φωτ.Δ.Α.)  

Κόκκινο γιαπωνέζικο σφενδάμι και μαζί το ζωηρό πράσινο του χλοοτάπητα και η ώχρα του βράχου (φωτ.Τ.Α.)

Μερικά ακόμη

Εκτός απ' τα παραπάνω υπάρχουν πολλά ακόμη καλλωπιστικά με κόκκινα ή πορφυρά φύλλα όπως είναι η ποικιλία Atropurpureum του φόρμιου (Phormium tenax Atropurpureum)· η καλλωπιστική φουντουκιά των ποικιλιών Red Majestic ή Purpurea και η ιμπεράτα (Imperata cylindrica Red Baron) ένα καλλωπιστικό χόρτιο κατάλληλο και για λιμνούλες. 

Ίσως σας ενδιαφέρουν και αυτά: Καλλωπιστικά φυτά με γκρι φύλλωμα.

Ωρα για λίπασμα

Είναι πια προφανές ότι ήρθε η άνοιξη, τουλάχιστον στην περιοχή μου. Δεν ξέρω τι κρύβει ο Μάρτιος όμως την άλλη εβδομάδα θα αρχίσω να βάζω λίπασμα. Να μερικές βασικές οδηγίες για τα λιπάσματα: 

Κυκλοφορούν πολλά λιπάσματα γενικής χρήσης στην αγορά, διαλέξτε όποιο σας ταιριάζει καλύτερα και χρησιμοποιήστε το. Το ελάχιστο που θέλουμε απ' αυτό είναι, να περιέχει όλα τα κύρια θρεπτικά στοιχεία, δηλαδή άζωτο (Ν), φώσφορο (Ρ) και κάλιο (Κ). Αν περιέχει και ιχνοστοιχεία, ακόμη καλύτερα.   

Θα βρείτε οργανικά και ανόργανα λιπάσματα. Τα πρώτα είναι καλύτερα γιατί βελτιώνουν το έδαφος μακροπρόθεσμα. Είναι όμως και ακριβότερα. Τα νουμεράκια που αναγράφονται στη συσκευασία των λιπασμάτων είναι ο τίτλος τους και δείχνει την περιεκτικότητά τους στα κύρια θρεπτικά στοιχεία. Σε 100 κιλά λιπάσματος 20-20-20, για παράδειγμα, περιέχονται 20 κιλά άζωτο, 20 κιλά φώσφορος και 20 κιλά κάλιο. Οι αριθμοί γράφονται πάντα και σε όλο τον κόσμο με αυτή τη σειρά. 

• Σε γλαστρικά φυτά βάζουμε κατά κανόνα λίπασμα υγρό ή σε μορφή σκόνης, επειδή τα στερεά (κοκκώδη) λιπάσματα «φορτώνουν» το χώμα της γλάστρας με άλατα. Εκτός εξαιρέσεων δίνουμε λίπασμα απ' την άνοιξη μέχρι και τα μέσα του φθινόπωρου κάθε 2-3 εβδομάδες, διακόπτωντας το καλοκαίρι. Περισσότερα θα βρείτε πατώντας, εδώ.

Λίπασμα σε μορφή σκόνης (φωτ.Τ.Α.)

• Στα φυτά του κήπου βάζουμε όποιας μορφή λίπασμα μας βολεύει περισσότερο. Κατά κανόνα δίνουμε λίπασμα δύο φορές το χρόνο, την άνοιξη και το φθινόπωρο.

• Πάντα δίνουμε λίπασμα σε φυτά που είναι ποτισμένα. 

Φυσικά μπορεί κανείς να διαλέξει και πιο εξειδικευμένα λιπάσματα. Υπάρχουν λιπάσματα για ανθοφόρα, για «πράσινα» φυτά, για οξύφιλα (ορτανσία, γαρδένια, καμέλια, αζαλέα κ.ά.), για κωνοφόρα, για τριανταφυλλιές, για κάκτους και άλλα παχύφυτα κ.λπ. Όλα αυτά είναι χρήσιμα στους πιο ... μερακλήδες κηπουρούς.

Υπάρχουν και εξειδικευμένα λιπάσματα με σύνθεση προσαρμοσμένη στις ανάγκες συγκεκριμένων φυτών. Για παράδειγμα, τα λιπάσματα για οξύφιλα, όπως είναι η γαρδένια και η ορτανσία της φωτογραφίας, περιέχουν και σίδηρο (φωτ.Τ.Α). 

Προσωπικά, για όλα τα φυτά της βεράντας εκτός από τα παχύφυτα χρησιμοποιώ ένα πλήρες και ισορροπημένο λίπασμα σε μορφή υδατοδιαλυτής σκόνης με σύνθεση 20-20-20. Μάλιστα το αραιώνω περισσότερο απ' όσο συστήνει ο κατασκευαστής του μια και προτιμώ να δίνω συχνά λίπασμα, κάθε 2 εβδομάδες δηλαδή. Φυσικά, σταματάω το καλοκαίρι και το χειμώνα. 

Στα παχύφυτα, των κάκτων συμπεριλαμβανομένων, δίνω λίπασμα μόνο μία φορά κάθε 1-2 χρόνια, περίπου το Μάιο και μάλιστα μόνον σε εκείνα που δεν έχουν μεταφυτευθεί πρόσφατα. Χρησιμοποιώ λίπασμα χωρίς άζωτο (0-21-27) και το αραιώνω πάρα πολύ. 

Ομως όλα αυτά είναι τα απολύτως βασικά. Κάποια στιγμή θα περάσουμε και στα πιο ειδικά.