Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2015

Άρωμα μελιού με άλυσσο

Το άλυσσο (Lobularia maritima) είναι ένα μικρό εποχικό φυτό που το καλλιεργούμε για τα άνθη του. Αυτά μπορεί να είναι μικρά, αλλά είναι τόσα πολλά ώστε καλύπτουν σχεδόν πλήρως το φύλλωμα του φυτού. Το ακόμη καλύτερο είναι πως έχουν ένα ιδιαίτερο και «γλυκό» άρωμα που θυμίζει το άρωμα του μελιού. 
άλυσσο
Συνήθως είναι λευκά τα άνθη του άλυσσου. Όμως υπάρχουν ποικιλίες και με μοβ και με κίτρινο χρώμα (Φωτ. Τ.Α.)
Μπορούμε να το σπείρουμε όλο το χειμώνα και τις πρώτες εβδομάδες της άνοιξης. Φακελάκια με σπόρους βρίσκουμε σε όλα τα κέντρα κήπου αλλά και σε μερικά σούπερ μάρκετ. Σπέρνουμε κατ' ευθείαν στο μέρος που θα αναπτυχθούν τα φυτά. Αυτό μπορεί να είναι ένα παρτέρι στον κήπο, μια γλάστρα ή μια μικρή ζαρντινιέρα μπροστά σε ένα παράθυρο. Σε κάθε θέση σποράς βάζουμε 2-3 σπόρους. Κάθε θέση σποράς απέχει από τις διπλανές 15 εκ. περίπου. Όταν τα σπορόφυτα αποκτήσουν λίγα φύλλα, αφήνουμε μόνον ένα, το πιο εύρωστο, σε κάθε θέση σποράς. Τα άνθη θα εμφανιστούν σε 3-4 μήνες απ' τη σπορά και διατηρούνται για 11/2 - 2 μήνες περίπου. 

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2015

Παλιές κάννες

Φυσικά αναφέρομαι στο φυτό κάννα και όχι για στις κάνες των όπλων. Η κάννα είναι ένα ριζωματώδες φυτό που ευδοκιμεί στον κήπο ή σε γλάστρα.  
Κάννα
Η ανθοφορία της κάννας αρχίζει το καλοκαίρι και ολοκληρώνεται μέσα στο φθινόπωρο (φωτ. Τ.Α.)
Συγκριτικά με άλλα ριζωματώδη και βολβώδη φυτά αυτή είναι μάλλον μεγαλόσωμη και επιπλέον αναπτύσσεται πολύ γρήγορα γεμίζοντας το έδαφος με τα ριζώματά της. 
Κάννα
Πολλά φύλλα και ένα μόνο άνθος. Αυτές οι κάννες είναι πολύ πυκνές κάννες. Πρέπει οπωσδήποτε να βγουν απ΄τη γλάστρα τους και να αραιωθούν (φωτ. Τ.Α.) 

Αν έχουμε κάννες σε γλάστρα για περισσότερα από 2 χρόνια, κάποια στιγμή τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο βγάζουμε τα ριζώματα απ’ το χώμα. Μετά, τα διαιρούμε σε μικρότερα τμήματα και τα ξαναφυτεύομε μέσα σε μείγμα του παλιού χώματος με νέο.
Κάννα
Κάννες θα βρούμε σε πολλές αποχρώσεις ανθέων. Εδώ σε ένα απ' τα παρτέρια του Ανθώνα του Διομήδειου Βοτανικού κήπου. (φωτ. Δ.Α.)

Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2015

Ένα δέντρο για τεμπέληδες

Νομίζω το έχω ξαναγράψει: δύο είναι κατά τη γνώμη οι πιο βαρετές δουλειές του κήπου, το μάζεμα των κομμένων κλαδιών και οι ψεκασμοί. Αν έχεις ένα δέντρο που μεγαλώνει αργά, τότε δεν θα χρειαστεί να κάνεις πολλά κλαδέματα, εκτός κι αν έχεις αποφασίσει να δώσεις κάποιο σχήμα στην φυλλωσιά του. Επίσης το να τριγυρνάς με ένα ψεκαστήρι στην πλάτη χωμένος μέσα σε μια ασφυκτική πλαστική στολή, φορώντας και μια ασφυκτική μάσκα και γυαλιά που θολώνουν κάθε τόσο, είναι σίγουρα εκνευριστικό. Πώς τα αποφεύγεις αυτά; Βάζοντας στον κήπο σου φυτά που μεγαλώνουν αργά και δεν υποφέρουν από εχθρούς και ασθένειες. Ένα απ' αυτά είναι και ο τάξος ή ίταμος ή και μαυρέλατο (Taxus baccata). Μία από τις ιδανικές επιλογές για τεμπέληδες κηπουρούς. 
Τάξος , ίταμος
Τάξος κλαδευόμενος τακτικά στο Άλσος της Κηφισιάς (φωτ. Δ.Α.)

Βασική προϋπόθεση για να το βάλει κανείς στον κήπου είναι να έχει άφθονο χώρο, μια και μπορεί να ξεπεράσει τα 20 μ. σε υψος με διάμετρο 10 μ. Βέβαια αν φύτευα σήμερα κι όλας έναν τάξο στον κήπο μου δεν ξέρω ποιοί ακριβώς θα είναι αυτοί που θα νοιαστούν για το τελικό μέγεθος του δέντρου, μια και αυτό ζει πολλές εκατοντάδες χρόνια. Υπάρχουν τάξοι ηλικίας 2000 ετών περίπου. Κατά τα άλλα, ευδοκιμούν σε όλες τις θέσεις, ακόμη και σκιερές σε εδάφη που στραγγίζουν καλά και είναι γόνιμα.  
Τάξος ή ίταμος
Τα ανοιχτά πράσινα κλαδάκια είναι νέα βλάστηση και τα σκούρα ή παλιά (φωτ. Δ.Α.)

Ο ίταμος είναι ένα δέντρο της χλωρίδας μας, αειθαλές και κωνοφόρο κι ας μην έχει κουκουνάρια όπως αυτά που ξέρουμε. Είναι γνωστό απ' την αρχαιότητα δηλητηριώδες φυτό. Βέβαια αυτό αφορά κυρίως τα φυτοφάγα ζώα, μάλιστα τα άλογα είναι πιο ευαίσθητα. Ο άνθρωπος πρέπει (σύμφωνα με τα βιβλία) να φάει μεγάλες ποσότητες τάξου για να έχει πρόβλημα. 
Τάξος, ίταμος
Οι κώνοι του τάξου περιβάλλονται από κόκκινο περικάρπιο (φωτ.Τ.Α.)

Το ξύλο του τάξου είναι εξαιρετικό, ευθύ, σκληρό, ανθεκτικό και χωρίς «κόμπους». Υποτίθεται ότι τα περίφημα για την αποτελεσματικότητά τους μεγάλα αγγλικά τόξα του μεσαίωνα, τα longbow, ήταν φτιαγμένα από ξύλο τάξου. 

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2015

Τεύκριο, γκρι νησί σε πράσινη λίμνη.

Υποτίθεται πως η παρουσία λέξεων με αρνητικό περιεχόμενο στις πρώτες σειρές ενός κειμένου  επηρέαζει άσχημα τον αναγνώστη. Όμως θέλω να βάλω τα πράγματα στη σωστή τους θέση από την αρχή!  
Είναι μάλλον απίθανο να βρει κανείς το τεύκριο μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου με τα πλέον εντυπωσιακά φυτά, αυτά που έχουν άνθη και φυλλώματα σε ζωηρές αποχρώσεις και παράξενα ξεχωριστά σχήματα. Όμως στα βιβλία με θέμα τα πιο ανθεκτικά φυτά στην ξηρασία (και όχι μόνο) έχει μια από τις πρώτες θέσεις. 

Τεύκριο
Τεύκριο κλαδεμένο μαζί με γριζο-πράσινες φέστουκες (φωτ. Τ.Α.)
Το τεύκριο είναι μάλλον ένας ταπεινός αειθαλής θάμνος. Όμως, 
  • έχει τεράστια αντοχή στην ξηρασία. 
  • έχει γκρίζα φύλλα που όμως αλλάζουν απόχρωση ανάλογα με τον φωτισμό. 
  • αναπτύσεται γρήγορα, έχοντας ελάχιστες απαιτήσεις απ' το έδαφος. 
  • έχει μικρές ανάγκες συντήρησης. 
Φύτευση και φροντίδες
Η καλύτερη εποχή για να το φυτέψουμε είναι το φθινόπωρο ή το χειμώνα, μια μέρα που το χώμα θα είναι στεγνό ώστε να μπορούμε να σκάψουμε εύκολα. Οι χειμωνιάτικες βροχές θα διευκολύνουν την ανάπτυξη του φυτού με το που θα αρχίσει η άνοιξη. Αν μάλιστα το πρώτο καλοκαίρι ή και το δεύτερο καλοκαίρι κάνουμε μερικά ποτίσματα θα δούμε ακόμη πιο γρήγορη ανάπτυξη. Φυτεύουμε σε θέσεις ηλιόλιουστες σε έδαφος που έχει καλή στράγγιση. 
Λίπασμα δίνουμε δυο φορές το χρόνο την άνοιξη και το φθινόπωρο κυρίως στα νεαρά τεύκρια. Τα ενήλικα θα χρειαστούν πολύ λιγότερες λιπάνσεις.
Θα χρειαστεί να κλαδέψουμε αν θέλουμε το τεύκριό μας να έχει πολύ συμπαγή φυλλωσιά ή αν θέλουμε να αποκτήσει συγκεκριμένο σχήμα. Το κλάδεμα αυτό γίνεται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, μετά την ανθοφορία και είναι εύκολη δουλειά καθώς οι βλαστοί του είναι πολύ μαλακοί. Με την καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών είναι μάλλον απίθανο να ασχοληθούμε.

Τεύκριο
Ανθισμένο τεύκριο σε πρώτο πλάνο. Στο βάθος ένας ράμνος και δεξιά μια ελιά, άλλες δύο πολύ καλές επιλογές για κήπους που δεν θέλουν πολύ πότισμα (φωτ. Τ.Α.)
Τι να το κάνουμε στον κήπο
'Οσον αφορά την εμφάνιση το τεύκριο θα το βάλει κανείς στον κήπο για την αειθαλή ασημί-γκρίζα φυλλωσιά του και τον όγκο του (ύψος & διάμετρος: 2 μ.). Η ανθοφορία του έχει περισσότερο ενδιαφέρον από κοντά παρά από μακριά. Τα λουλούδια του τεύκριου εμφανίζονται την άνοιξη είναι μοβ, με ιδιαίτερο σχήμα αλλά είναι μικρά και έχουν αραιή διάταξη πάνω στο φυτό. 

Τεύκριο
Τα άνθη από κοντά σχεδόν σε φυσικό μέγεθος (φωτ. Τ.Α.)
Μπορούμε να το συνδυάσουμε με θάμνους που έχουν πράσινη φυλλωσιά, σαν να ήταν ένα γκρι ... νησί μέσα σε μια πράσινη λίμνη ή με άλλους θάμνους που έχουν επίσης γκρι-ασημί-πράσινη απόχρωση στο φύλλωμα. Μπορούμε να φτιάξουμε μπορντούρες με τεύκρια αλλά όχι και περιφράξεις αφού τα κλαδιά του είναι μαλακά και δεν μπορούν να εμποδίσουν το πέρασμα, όπως τα κλαδιά των λιγούστρων ή πολύ περισσότερο των πυράκανθων.

Τεύκριο
Το τεύκριο μια ηλιόλουστη μέρα ... (φωτ. Τ.Α.)

Τεύκριο
... και μια συννεφιασμένη. Στη επάνω φωτογραφία είναι μαζί με έναν ράμνο και εδώ με μία μιμόζα (φωτ.Τ.Α.)


Για τη γλάστρα υπάρχουν καλύτερες επιλογές
Προσωπικά μιλώντας, ένα τεύκριο σε γλάστρα στη βεράντα, δεν μου λέει κάτι ... Θα μείνει μικρό στη γλάστρα, οπότε γιατί να μη βάλω στη θέση του μια λεβάντα ή ένα φασκόμηλο. Αυτά έχουν πιο ωραία λουλούδια και τα φύλλα τους μυρίζουν οπωσδήποτε καλύτερα απ' ό,τι του τεύκριου. 



Κι δύο ακόμη
Εκτός από το κοινό τεύκριο (Teucrium fruticans) υπάρχει στην αγορά και το τεύκριο χαμαιδρύς (Teucrium chamaedrys). Μία μικρή πόα με πράσινα φύλλα και πάρα πολλά λευκά ανθάκια προς το τέλος της άνοιξης και το καλοκαίρι. Το τεύκριο πόλιο (Teucrium polium) είναι πιο γνωστό με το όνομα, λαγοκοιμιθιά και είναι ένα βότανο της χλωρίδας μας. 


Τεύκριο
Τεύκριο χαμαιδρύς σε μπορντούρα. (φωτ. Τ.Α.)
Τεύκριο
Τεύκριο πόλιο (φωτ. Δ.Α.)

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2015

Ποιός ιβίσκος;


Τυχαίνει να βλέπω αναζητήσεις στα διάφορα «ψαχτήρια», μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο, με θέμα τον ιβίσκο όπως αυτές:  «ιβίσκος που αντέχει στο κρύο» ή «πότε κλαδεύεται ο ιβίσκος;» και άλλες παρόμοιες. Το πρόβλημα με αυτές είναι ότι ο ερωτών δεν ξεκαθαρίζει για ποιόν ιβίσκο ρωτάει. 

Στους κήπους της Ελλάδας, και στην αγορά, μπορεί κανείς να βρει 3-4 είδη ιβίσκου. Απ' αυτούς οι πιο συνηθισμένοι, δημοφιλείς και διαδεδομένοι είναι δύο: Ο συριακός ιβίσκος (Hibiscus syriacus) και ο σινικός ιβίσκος (Hibiscus rosa-sinensis). Ο συριακός αντέχει στο κρύο ενώ ο σινικός δεν τα πάει καλά. 

Συριακός ιβίσκος
Συριακός ιβίσκος. Ποικιλία με περισσότερες από δύο σειρές πετάλων (φωτ. Τ.Α.)
Σινικός ιβίσκος
Σινικός ιβίσκος. Ποικιλία με μονή σειρά πετάλων. 
Με 2-3 μέρες θερμοκρασιών στο 0 °C ή έναν-δύο βαθμούς χαμηλότερα, ο σινικός χαλάει. Αντίθετα ο συριακός τα βγάζει πέρα ακόμη κι αν το θερμόμετρο πέσει κοντά στους -15 °C. Με άλλα λόγια, αν κάποιος ζει στην Θεσσαλονίκη και θέλει να έχει και τους δύο ιβίσκους, θα πρέπει να φυτέψει τον συριακό στον κήπο και τον σινικό σε γλάστρα για να μπορεί να τη φέρει μέσα το χειμώνα. 
Συριακός ιβίσκος
Ποικιλία συριακού ιβίσκου με μονή σειρά πετάλων. Μην σας ξεγελάει το ότι και στις δυο φωτογραφίες οι συριακοί έχουν το ίδιο χρώμα, υπάρχουν πολλές ποικιλίες του με διάφορες αποχρώσεις. (Φωτ. Τ.Α.)
Σινικός ιβίσκος
Λευκή ποικιλία σινικού ιβίσκου με απλή σειρά πετάλων. Υπάρχουν πολλές ακόμη αποχρώσεις, όπως κίτρινο, πορτοκαλί κ.ά. (Φωτ. Τ.Α.)