Κόβουμε τα ξερά κλαδιά του τσίκας;

Τσίκας ή κύκας, Cycas revoluta (Φωτ. Τ.Α.)

Το τσίκας (Cycas revoluta) της φωτογραφίας είναι στον κήπο μου πάνω από 15 χρόνια. Όπως βλέπετε, οι χαμηλότερες -επομένως και παλιότερες- σειρές φύλλων είναι ακόμη στη θέση τους. Ξέρω ότι πολλοί συνηθίζουν να αφαιρούν αυτά τα φύλλα επειδή τους αρέσει περισσότερο το τσίκας όταν ο κορμός του είναι εμφανής και επειδή θεωρούν ότι με το κλάδεμα αναπτύσσεται ταχύτερα. Δεν θυμάμαι να έχω κόψει μέχρι τώρα κάποιο ξερό φύλλο από το συγκεκριμένο φυτό με μία εξαίρεση στην οποία θα αναφερθώ αργότερα. Τελικά τι ισχύει; Πρέπει να κλαδεύουμε τα χαμηλότερα φύλλα του τσίκας; Και αν ναι, ποιά φύλλα κόβουμε;

Πώς αποφασίζουμε αν θα κλαδέψουμε;

• Αν κόψουμε τα παλιά φύλλα το φυτό δείχνει «τακτοποιημένο» και «καθαρό». Η εικόνα αυτή μπορεί να ταιριάζει πολύ καλά σε έναν επίσης «τακτοποιημένο» και «καθαρό» κήπο. Ο δικός μου δεν είναι τέτοιος.
• Αν το τσίκας έχει παραφυάδες χαμηλά στη βάση του και θέλουμε να τις αφαιρέσουμε ή θέλουμε να τις αναδείξουμε, είναι λογικό να πρέπει να καθαρίσουμε τα παλιά φύλλα. Ακόμη δεν έχω δει κάποια παραφυάδα.
• Τα χαμηλότερα φύλλα προστατεύουν το φυτό από την παγωνιά. Να σημειωθεί ότι το τσίκας μπορεί να πάθει ζημιές αν εκτεθεί σε θερμοκρασία χαμηλότερη των -5 ℃.

Τέτοιες θερμοκρασίες δεν έχω δει μέχρι τώρα εκεί που βρίσκεται ο κήπος μου. Όμως η δουλειά που χρειάζεται για να κοπούν τα φύλλα αυτά δεν είναι ασήμαντη, ειδικά για έναν τεμπέλη όπως είναι ο γράφων. Σίγουρα όμως δεν είναι τεμπέληδες όλοι οι άλλοι, γι’ αυτό ας αποφασίσουν κάνοντας αυτό που τους αρέσει.

 

Τσίκας σε κήπο που θα μπορούσε να είναι καθαρός και τακτοποιημένος αν κάποιος κούρευε την χλόη. (Φωτ. Τ.Α.)

 

Ποιά φύλλα κόβουμε;

Τα φύλλα παράγουν την ενέργεια που χρειάζονται τα φυτά για να ζήσουν. Τα πράσινα φύλλα του τσίκας είναι λειτουργικά. Κάνουν φωτοσύνθεση και περιέχουν θρεπτικά στοιχεία. Όσα είναι κίτρινα, αλλά όχι ξερά, περιέχουν θρεπτικά στοιχεία άρα και αυτά είναι χρήσιμα για το φυτό. Τέλος, τα ξερά καφέ φύλλα προσφέρουν στο φυτό προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Επομένως, αν αποφασίσουμε να κλαδέψουμε ποιά φύλλα του τσίκας κόβουμε; Κόβουμε τα καφέ, ξερά φύλλα. Δεν κόβουμε τα πράσινα, ούτε τα κίτρινα.

Πώς κόβουμε;

Τα ξερά φύλλα του τσίκας είναι πάρα πολύ σκληρά, είναι δύσκολο να κοπούν ακόμη και με ένα καλά ακονισμένο κλαδευτήρι. Ευτυχώς ένας φίλος μου υπόδειξε ότι ο κοινός κόφτης για σύρματα και καλώδια κάνει πολύ καλή δουλειά στο «δύσκολο» τσίκας. Γι’ αυτό έκοψα ένα-δύο για δοκιμή και τώρα ξέρω τι εργαλείο θα χρησιμοποιήσω όταν έρθει η ώρα να καθαρίσω τα ξερά φύλλα του δικού μου.

Κόφτης και καφέ ξερό φύλλο (Φωτ. Τ.Α.)

Το κλάδεμα του δεντρολίβανου

Το δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis) δεν είναι κάποιο μικρό θαμνάκι όπως άλλα αρωματικά, βλέπε τη ρίγανη ή το θυμάρι. Είναι μεγάλο, με φυλλωσιά πυκνή και συμπαγή. Μάλιστα αυτή μπορεί να γίνει ακόμη πιο πυκνή με ένα κλάδεμα το χρόνο. Το κλάδεμα αυτό γίνεται είτε όταν είναι ανθισμένο είτε λίγο μετά την άνθηση. Αν το φυτό είναι μικρό θα το κάνουμε με την ψαλίδα, αν είναι μεγάλο θα δουλέψουμε πιο εύκολα με ένα ηλεκτρικό μπορντουροψάλιδο. Ευτυχώς τα κλαδιά του δεν είναι τόσο σκληρά ώστε να χρειάζεται ένα ισχυρότερο μηχάνημα όπως είναι το βενζινοκίνητο μπορντουροψάλιδο. 

Κλάδεμα. (φωτ. Μ.Β.)

Το δεντρολίβανο της φωτογραφίας έχει ύψος περίπου 1,50 μ. Με το κλάδεμα αφαιρέθηκαν περίπου 20-30 εκ. ύψους.  Όπως συνήθως, το κλάδεμα στο ανώτερο τμήμα του φυτού ήταν λίγο αυστηρότερο απ’ ό,τι το κατώτερο. Με άλλα λόγια κλάδεψα περισσότερο στα ανώτερα κλαδιά παρά σε αυτά που είναι χαμηλά. Ένα πολύ μικρό μέρος των κλαδεμάτων φυλάχτηκε κατά μέρος για να ξεραθεί και χρησιμοποιηθεί στην κουζίνα. 

Ανθισμένο δεντρολίβανο. (φωτ. Τ.Α.)

Νέοι βλαστοί μερικές εβδομάδες μετά το κλάδεμα. (φωτ. Τ.Α.)

Πρόκειται για ένα μεσογειακό φυτό, που δεν πρέπει να λείπει από έναν ηλιόλουστο κήπο, κατά τη γνώμη μου. Είναι ένας αειθαλής θάμνος, με βελονοειδή και πολύ αρωματικά φυλλαράκια. Τα άνθη του εμφανίζονται προς το τέλος του χειμώνα και διατηρούνται για πολλές εβδομάδες, έχουν απόχρωση μπλε-λιλά. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις σε εδάφη που στραγγίζουν καλά κι ας είναι φτωχά σε θρεπτικά στοιχεία ή και πετρώδη εδάφη. Λόγω του σχήματος του παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον το έρπον δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis var. horizontalis) που επιπλέον, είναι κατάλληλο και για καλλιέργεια σε γλάστρα. Όμως γι΄αυτό θα μιλήσουμε σε άλλη ανάρτηση. 

Η καμέλια θέλει κλάδεμα;

Υπάρχουν καμέλιες που δεν έχουν κλαδευτεί ποτέ τους και είναι μια χαρά. Δηλαδή, το κλάδεμα δεν είναι κάτι απαραίτητο. Θα κλαδέψουμε μόνον αν δούμε ότι η φυλλωσιά της είναι πολύ αραιή. 

Η ιαπωνική καμέλια (Camellia japonica) είναι το πιο διαδεδομένο είδος καμέλιας στους ελληνικούς κήπους. (φωτ.Τ.Α.)

Για να κλαδέψουμε, το πρώτο που κάνουμε είναι να αφαιρέσουμε από τη βάση τους ξερά κλαδιά, αν υπάρχουν τέτοια. Το επόμενο είναι να κοντύνουμε ελαφρά όλα τα κλαδιά, κόβωντας λίγα εκατοστά χαμηλότερα από την κορυφή τους. Το κλάδεμα αυτό γίνεται την άνοιξη, αφού ολοκληρωθεί η ανθοφορία της. Ετσι το φυτό θα έχει αρκετό χρόνο για να φτιάξει τα άνθη της επόμενης χρονιάς.

Η ιαπωνική καμέλια έχει από τη φύση της πυκνή φυλλωσιά, σπάνια θα τη δούμε τόσο αραιή ώστε να χρειαστεί κλάδεμα (φωτ.Τ.Α.)

Αυτά όλα ισχύουν για την Camellia japonica, το πιο κοινό είδος καμέλιας στην Ελλάδα. Για άλλα είδη, όπως η σασάνκουα (Camellia sasangua) και η ρετικουλάτα (C. reticulata) ισχύουν άλλοι «κανόνες».

Δείτε κι άλλες πληροφορίες για την καμέλια πατώντας, εδώ.

Κλάδεμα ορτανσίας

Μόλις κλάδεψα κάποιες απ' τις ορτανσίες μου. Πολλοί θα παρατηρήσετε ότι είναι μάλλον μικρές. Αυτό συμβαίνει γιατί τα συγκεκριμένα φυτά βρίσκονται σε θέση που το καλοκαίρι τα «βλέπει» ο ήλιος 8-10 ώρες τη μέρα. Για να έχει κανείς ορτανσίες στον ήλιο πρέπει να κάνει κάποιους συμβιβασμούς. Αν τις είχα σε σκιερή θέση θα γίνονταν μεγαλύτερες, αλλά δεν θα τις έβλεπα τόσο συχνά, οπότε γιατί να τις έχω; 

Βρίσκω τα κλαδιά που είχαν λουλούδια την περασμένη χρονιά. Είναι εύκολο γιατί έχουν πάνω τους τα ξερά άνθη.

Κόβω 2-3 μάτια πάνω από το χώμα. Επαναλαμβάνω για όλα τα ανθισμένα κλαδιά.  

Δεν πειράζω τα κλαδιά που δεν είχαν άνθη. 

Το χρώμα που έχουν τα ξερά άνθη της ορτανσίας είναι «περίεργο», αλλά μου αρέσει.  

Διαβάστε πατώντας εδώ για το κλάδεμα και τον πολλαπλασιασμό. 

Πάστα κλαδέματος

Σίγουρα κάποια στιγμή θα χρειαστεί να κόψουμε κάποιο χοντρό κλαδί από ένα δέντρο ή θάμνο. Μετά, αυτό που απομένει επάνω στο φυτό είναι μια μεγάλη τομή η οποία στην πραγματικότητα είναι μία ανοιχτή πληγή. 

Μεγάλη τομή, διαμέτρου 15 εκ. περίπου σε ελιά (φωτ. Τ.Α.)

Κάποια στιγμή το δέντρο μας θα καταφέρει να την επουλώσει με τις δικές του δυνάμεις, όμως μέχρι να γίνει αυτό εμείς θα πρέπει να φροντίσουμε να μην μπούν μέσα στο φυτό μας μύκητες και ξυλοφάγα έντομα. Γι' αυτό, όποτε  κάνουμε τομή με διάμετρο μεγαλύτερη από 5 εκ. την καλύπτουμε με πάστα κλαδέματος. 

Η πάστα κλαδέματος απλώνεται με πινέλο, κάποιες συσκευασίες όμως έχουν ενσωματωμένο είναι ειδικό βουρτσάκι (φωτ. Τ.Α.)

Πάστα κλαδέματος θα βρούμε σε όλα σχεδόν τα κέντρα κήπου. Την ίδια δουλειά μπορούμε να κάνουμε και με το μίνιο, όμως αυτό είναι πια μάλλον δυσεύρετο  στα χρωματοπωλεία. Επίσης, κάποιοι λένε πως και το καμένο λάδι μηχανής είναι κατάλληλο. Σίγουρα είναι ακατάλληλη η λάσπη που χρησιμοποιούσαν παλιά. 

Πριν κλαδέψουμε ένα μεγάλο, χοντρό κλαδί πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει. Δεν πρέπει να κόβουμε μεγάλα κλαδιά αν δεν είναι απαραίτητο. 

Κάποιος έψαχνε 5. Κλαδεύεται το έλατο;

Κάποιος έψαχνε να βρει στο διαδίκτυο αν κλαδεύεται το έλατο. Η αναζήτηση μέσω κάποιου «ψαχτηριού» τον έφερε και σε αυτό το μπλογκ. 

Ομως γιατί να κλαδέψει κανείς το έλατο; Για ποιό λόγο. Τι θέλει να πετύχει με το κλάδεμα; 

Κλαδεύουμε για έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω λόγους:

1. Για να αυξήσουμε την ανθοφορία.

2. Για να αυξήσουμε την καρποφορία.

3. Για να κάνουμε τη φυλλωσιά πιο πυκνή.

4. Για να ανανεώσουμε τη φυλλωσιά ενός φυτού.

5. Για να διαμορφώσουμε το φυτό μας στο σχήμα που θέλουμε.

6. Γιατί ένα ή περισσότερα κλαδιά μας ενοχλούν με τον τρόπο που έχουν αναπτυχθεί. Κάποιο κλαδί, για παράδειγμα, «κλείνει» ένα μονοπάτι μέσα στον κήπο. 

Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να σκεφτώ άλλο λόγο. Επίσης δεν μπορώ να βρω πως μπορεί το κλάδεμα ενός ελάτου να ταιριάζει με κάτι από τα παραπάνω. Η ανθοφορία και η καρποφορία του ελάτου δεν είναι σημαντικές. Η φυλλωσιά του είναι πυκνή ενώ το σχήμα του είναι καθορισμένο από τη Φύση. Τελικά, μόνον το 6 μου φαίνεται κάπως σχετικό. 

Ελατο (φωτ. Δ.Α.)

Πάντως ό,τι και αν συμβαίνει, ο Σεπτέμβριος είναι  η καλύτερη στιγμή για το κλάδεμα των κωνοφόρων. Το έλατο, όπως και το πεύκο, οι τούγιες, οι κέδροι και πολλά άλλα είναι κωνοφόρα. 

Δείτε ακόμη σχετικά με το έλατο: 
Χριστουγεννιάτικο έλατο για τη βεράντα; 
Φυσικό έλατο με ρίζες. 
Φυσικό έλατο κομμένο.
Γιατί πέφτουν οι βελόνες του ελάτου; 

«Κλάδεμα» φοίνικα; Γιατί;

Σε περιοχές όπου κάνει θραύση το κόκκινο ρυγχοφόρο σκαθάρι (Rhynchophorus ferrugineus), δεν θα έπρεπε κανείς να αφαιρεί φύλλα ξερά ή πράσινα, από τον κανάριο φοίνικα του ή τη χουρμαδιά. 

Κανάριοι φοίνικες προσβεβλημένοι από τον ρυγχοφόρο. (Φωτ. Τ.Α.)

Αναφέρομαι σε αυτά τα φοινικοειδή επειδή είναι τα πιο διαδεδομένα στην Ελλάδα και όχι επειδή είναι τα μόνα που προσβάλλει το κόκκινο σκαθάρι. 

Κανάριος φοίνικας και χουρμαδιά στο Φάληρο το 2008. (Φωτ.Τ.Α.)

• Η αφαίρεση των φύλλων αφήνει ανοιχτές πληγές από τις οποίες μπορεί να μπει το σκαθάρι και δεν υπάρχει λόγος να το διευκολύνουμε στο καταστροφικό του έργο.

Κουκούλια ρυγχοφόρου (φωτ.Τ.Α.)

• Η αφαίρεση φύλλων στους φοίνικες δεν είναι κλάδεμα. Τα φοινικοειδή δεν είναι σαν τριανταφυλλιές που έχουν παντού οφθαλμούς από τους οποίους θα εμφανιστεί νέα βλάστηση. Γι' αυτό, η αφαίρεση πράσινων φύλλων δεν προσφέρει κάτι στον φοίνικα, αλλά ικανοποιεί μόνον την αντίληψη που έχει καθένας από εμάς για την αισθητική. Αντίθετα η αφαίρεση φύλλων, μειώνει την ικανότητα του του φοινικοειδούς να παράγει ενέργεια μέσω της φωτοσύνθεσης. Η φωτοσύνθεση γίνεται στα φύλλα επομένως: 

Λιγότερα φύλλα = λιγότερη φωτοσύνθεση

• Η αφαίρεση ξερών φύλλων πρέπει να γίνεται μόνον αν υπάρχει κίνδυνος να πέσουν και να προκαλέσουν ατυχήματα. 
• Αν κάποιος επιμένει να κόψει πράσινα ή ξερά φύλλα, ας καλύψει μετά την τομή με πάστα κλαδέματος ή αφρό πολυουρεθάνης. Έτσι θα μειωθεί ο κίνδυνος εισόδου εντόμων στον φοίνικα. 

Κάποιος ρώτησε 18. Κλάδεμα νεραντζιάς

Ένας αναγνώστης θέλει να μάθει πότε να κλαδέψει τις νεραντζιές του: 

«Έχω 4 νεραντζιές στο πεζοδρόμιο του σπιτιού μου με μεγάλο όγκο και ύψος που φτάνει μέχρι τον πρώτο όροφο. Δεν τις έχω κλαδέψει ποτέ και παρατηρώ στο εσωτερικό τους ξερά κλαδάκια. Επίσης έχω τσακώσει πολλές φορές περαστικούς να κόβουν κλαριά από τα χαμηλά. Θέλω να κάνω ένα ελαφρύ κλάδεμα για να ανανεωθούν χωρίς όμως να χάσουν από τον όγκο τους. Δεν θέλω να απευθυνθώ στο δήμο γιατί έχω δει να κλαδεύουν και μου φαίνονται λίγο "ταλιμπάν" (κόβουν ότι να 'ναι και γρήγορα-γρήγορα να ξεμπερδεύουν). Πότε να επιχειρήσω το κλάδεμα; Θεωρείτε σκόπιμο να προσπαθήσω να δημιουργήσω το γνωστό κύπελο με κεντρικούς βραχίονες έστω και σε αυτό το στάδιο της ανάπτυξής τους;»

Η καλύτερη στιγμή για να κάνετε το ελαφρύ κλάδεμα που αναφέρετε, είναι η αρχή της άνοιξης. Μπορεί αυτές τις μέρες να έχει ζέστη αλλά κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει σε λίγες εβδομάδες και η νεραντζιά, όπως και τα περισσότερο εσπεριδοειδή, ανταποκρίνονται στο κλάδεμα δίνοντας άφθονη νεαρή και ευαίσθητη στο κρύο βλάστηση. 

Αν τα δέντρα σας είναι ήδη μεγάλα και ογκώδη θα είναι κρίμα να αφαιρέσετε όλη τη βλάστηση για να φτιάξετε τώρα, απ' την αρχή, ένα νέο σκελετό («το κύπελλο με τους κεντρικούς βραχίονες», εννοώ). Αν σας ικανοποιεί όπως είναι γιατί να πειράξετε τα δέντρα; 

Μια γέρικη νεραντζιά που κλαδεύτηκε δραστικά και γέμισε νεαρή βλάστηση. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κάποιο Μάιο. 

ΜΙα άλλη νεραντζιά με την «κανονική» φυλλωσιά της. Δηλαδή αυτή που αρμόζει στην ηλικία της. Το συγκεκριμένο δέντρο βρίσκεται στον Διομήδειο Βοτανικό κήπο, δίπλα στον διάδρομα και έτσι δεν χρειάζεται ειδικό κλάδεμα για να μην ενοχλεί τους περαστικούς. 

Τα ξερά κλαδάκια στο εσωτερικό του φυτού εμφανίζονται εκεί επειδή δεν φτάνει εκεί το φως του ήλιου. Αφού οι νεραντζιές σας είναι μεγάλες υποψιάζομαι ότι θα υπάρχουν πολλά ξερά, οπότε θα έχετε και αρκετή δουλειά. 

Επιτρέψτε μου και ένα σχόλιο σχετικό με τους περαστικούς. Οι νεραντζιές είναι πολύ καλά δέντρα για τα πεζοδρόμια των πόλεων της νότιας Ελλάδας, γιατί αντέχουν στην ξηρασία, δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες και επιπλέον έχουν αρωματικά άνθη και όμορφους καρπούς. Αν έχουν ένα μειονέκτημα, αυτό είναι το ύψος τους. Τα χαμηλότερα κλαδιά τους πρέπει να ξεκινούν από ύψος μεγαλύτερο των 2,5 μ. για να μην ενοχλούν τους περαστικούς.  

Λεβαντίνη. Πράσινη ή ασημί;

Υπάρχουν καλλωπιστικά φυτά που για να αποδώσουν στο μέγιστο ζητούν πολλές φροντίδες. Η τριανταφυλλιά είναι ένα καλό παράδειγμα. Αν την αφήσεις στην τύχη της θα σε αφήσει και αυτή. Υπάρχουν όμως και εκείνα που ζητούν λίγα και δίνουν πολλά. Τέτοια περίπτωση είναι η λεβαντίνη. Πολλοί την ξέρουν και με το όνομα, σαντολίνα. 

Είναι μια πόα, με αρωματικά φύλλα που φτάνει σε ύψος 0,50 μ. το πολύ, με διάμετρο που μπορεί να φτάσει ακόμη και το 1 μ. Αν φυτέψουμε μερικές λεβαντίνες μαζί (η αλήθεια είναι ότι δεν αξίζει τον κόπο να φυτέψει κανείς μόνο μία) θα αποκτήσουμε μία αφράτη κυματιστή επιφάνεια πράσινη ή γκρι-ασημί. Αναφέρουμε δύο αποχρώσεις επειδή το φυτό αυτό κυκλοφορεί στην αγορά σε δύο «εκδοχές»:

Η γκρι λεβαντίνη είναι η Santolina chamaecyparissus και έχει γκρι-ασημί φυλλαράκια με κίτρινα ανθάκια. Η πράσινη λεβαντίνη είναι η Santolina rosmarinifolia και έχει φυλλαράκια σε λαμπερό πράσινο χρώμα και λευκωπά άνθη. 

Γκρι λεβαντίνη που άπλωσε και αγκάλιασε τον βράχο (φωτ. Δ.Α.)

Πράσινη λεβαντίνη σε πρώτο πλάνο. Τα ανθάκια της ακόμη δεν έχουν ανοίξει (φωτ.Τ.Α.)

Άλλος τρόπος χρήσης είναι η δημιουργία χαμηλής μπορντούρας γύρω από ένα παρτέρι ή κατά μήκος ενός μονοπατιού. 

Η λεβαντίνη ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις, ακόμη και σε φτωχά και πετρώδη εδάφη αρκεί να έχουν καλή στράγγιση. Φυσικά, τα καταφέρνει καλά, τόσο στο χώμα όσο και γλάστρα. Έχει καλή αντοχή στο κρύο και κανένα πρόβλημα με τη ζέστη του καλοκαιριού. Όσο για προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες, δεν υπάρχουν τέτοια! 

Όποιος έχει στόχο έναν κήπο με φυτά που έχουν μικρές ανάγκες συντήρησης, δεν μπορεί να αφήσει τη λεβαντίνη έξω από τις επιλογές του. Αφού το μόνο που «έξτρα» που ζητά είναι ένα ελαφρύ κλάδεμα αμέσως μετά την ανθοφορία. 

Κάποιος έψαχνε 3. Κλάδεμα γαρδένιας

Κάποιος ψάχνει να βρει αν η γαρδένια κλαδεύεται. 

Και βέβαια κλαδεύεται. Όμως αυτό θα το κάνουμε μόνον αν η φυλλωσιά της είναι πολύ αραιή και θέλουμε να την κάνουμε πυκνώτερη με το κλάδεμα. 

Το πόσο μήκος θα αφαιρέσουμε από κάθε κλαδί είναι δική μας απόφαση. Οι νέοι βλαστοί θα εμφανιστούν Από τον οφθαλμό που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την τομή.

Kλαδεύουμε τη γαρδένια νωρίς την άνοιξη, όταν γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει πια κίνδυνος παγετού. Σε παλαιότερη ανάρτηση έγραφα ότι, «η καλύτερη στιγμή για να την κλαδέψουμε είναι μετά την ανθοφορία της, δηλαδή περίπου τον Ιούνιο. Ίσως με το κλάδεμα αυτό να χάσουμε κάποια άνθη που πιθανόν να εμφανίζονταν το φθινόπωρο αλλά όμως την επόμενη άνοιξη θα έχουμε μια όμορφη γαρδένια με πυκνή φυλλωσιά». Αυτό δεν είναι απολύτως σωστό, μου επισήμανε ένας παραγωγός γαρδένιας, επειδή με τόσο καθυστερημένο κλάδεμα δεν χάνουμε απλώς τα πιθανά άνθη του Σεπτεμβρίου αλλά και μέρος της φυλλωσιάς που θα προλάβαινε να αναπτυχθεί αν είχαμε κλαδέψει νωρίς την άνοιξη.
Τα κλαδιά που θα κόψουμε μπορούν να μπουν σε ένα ποτήρι με νερό για να ριζοβολήσουν και μετά να φυτευτούν σε χώμα για οξύφιλα. 

 

Δείτε ακόμη σχετικά με τη γαρδένια: 
Φροντίδες και πότισμα
Γιατί δεν ανθίζει;

Κάποιος έψαχνε 2. Πώς κλαδεύεται η αλόη;

Υποθέτω ότι η αναζήτηση αφορούσε τη δενδρώδη αλόη, γιατί δεν μπορώ να φανταστώ το λόγο για τον οποίο θα ήθελε κάποιος να κλαδέψει τη μικρή φαρμακευτική αλόη. 

Αλλά και για τη δενδρώδη, ο μόνος λόγος που μπορώ να φανταστώ ότι θα ήθελε κάποιος να την κλαδέψει είναι επειδή ενοχλεί με κάποιο τρόπο η ανάπτυξή της. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει κάποια άλλη αιτία ...

Οπως και να έχει, το κλάδεμά της είναι απλό: κόβουμε όπου θέλουμε. Αυτό που έχει σημασία είναι να μην κλαδέψουμε λίγο πριν το χειμώνα, κατά τη διάρκειά του και λίγο μετά. Η δενδρώδης αλόη δεν φημίζεται για την αντοχή της στο κρύο και τα νεαρά βλασταράκια που θα εμφανιστούν μετά το κλάδεμα είναι ακόμη πιο ευαίσθητα. 

Το κομμάτια που θα πάρουμε, τα αφήνουμε για λίγες μέρες στην άκρη, μέχρι να στεγνώσει η πληγή της τομής τους και μετά τα φυτεύουμε. 

Διαβάστε περισσότερα για τη δενδρώδη αλόη πατώντας, εδώ. 

Κάποιος έψαχνε 1. Πότε κλαδεύουμε το πεύκο;

Η καλύτερη εποχή για να κλαδευτεί το πεύκο στην Ελλάδα είναι το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Αν κόψουμε κάποιο κλαδί με διάμετρο μεγαλύτερη των 3-4 εκ. καλύπτουμε την τομή με πάστα κλαδέματος. 

Παρατείνουμε την ανθοφορία της διμορφοθήκης

Ο στόχος των φυτών στη Γη είναι να καταφέρουν να φτιάξουν σπέρματα, σπόρους δηλαδή, ώστε να μπορέσει να επιβιώσει το είδος τους. Μεταχειρίζονται μάλιστα ένα σωρό κόλπα για να τα καταφέρουν. Όμως για να γίνουν οι σπόροι απαραίτητη προϋπόθεση είναι να εμφανιστούν άνθη. Εκεί θα γίνει η γονιμοποίηση. Έτσι, όταν ένα φυτό ανθίσει και φτιάξει σπόρους δεν έχει λόγο να ανθίσει ξανά παρά την επόμενη χρονιά. Η διμορφοθήκη (Demorphotheca sp.) είναι από τα φυτά που ακολουθούν αυτή την πρακτική. 

Όμως εμείς οι άνθρωποι άλλα περιμένουμε από αυτήν. Περιμένουμε να χαρούμε τα άνθη της όσο περισσότερο γίνεται. Γι' αυτό και μόλις τα λουλούδια της «τελειώσουν» παίρνουμε το ψαλίδι και τα κόβουμε. 

Μ' αυτό τον τρόπο η διμορφοθήκη θα αναγκαστεί να ανθίσει ξανά μέχρι να μην της το επιτρέπουν πια οι καιρικές συνθήκες. Δηλαδή κόβωντας τα «τελειωμένα» άνθη παρατείνουμε την ανθοφορία της.

Αλλεργία στη γύρη της ελιάς

Όσοι έχουν αλλεργία στη γύρη της ελιάς αλλά έχουν ελαιόδεντρα κοντά τους, τώρα την άνοιξη, μπορούν να τα κλαδέψουν. Μ' αυτό τον τρόπο θα αποφύγουν την ανθοφορία και την γύρη, επομένως. Όμως τα δέντρα δεν θα δώσουν καρπούς. 

Το κλάδεμα δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, μειώνουμε όλα τα κλαδιά το ίδιο κατά το 1/3 ή το 1/4 του μήκους των. Μοιάζει δηλαδή, με το κλάδεμα που κάνουμε σε μπορντούρες από θάμνους ή μικρά δέντρα. Φυσικά αυτό δεν είναι κλάδεμα με σκοπό την ανθοφορία, αλλά την αποφυγή της. 

Αφαιρούμε δηλαδή από τα κλαδιά, εκείνο το τμήμα τους που θα έδινε τα άνθη και τις ελιές αργότερα. Από αυτή την άποψη μοιάζει με το κλάδεμα της μουριάς. 

Σίγουρα είναι κρίμα να εμποδίζει κανείς την παραγωγή ελιάς, όμως το ζήτημα της αλλεργίας αφορά κυρίως δέντρα που βρίσκονται σε πεζοδρόμια πόλεων. 

Οι ελιές που παράγουν αυτά, είναι αβέβαιο αν μπορούν να φαγωθούν ή να δώσουν λάδι καθώς πρέπει να ελέγξει κανείς αν περιέχουν στο εσωτερικό τους βλαβερές ουσίες για την υγεία. Ουσίες που προέρχονται από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων και τη γενική ατμοσφαιρική ρύπανση των πόλεων. 

Μέχρι πότε κλαδεύουμε;

Το λεγόμενο «ανοιξιάτικο» κλάδεμα, γίνεται από τον Ιανουάριο μέχρι και τα μέσα Μαρτίου περίπου. Το πότε ακριβώς θα ξεκινήσει εξαρτάται από το κλίμα της περιοχής, όσο πιο βόρεια είμαστε τόσο αργότερα ξεκινά και τόσο αργότερα τελειώνει. Στις αρχές αυτής της περιόδου κλαδεύουμε φυτά που δεν κινδυνεύουν από τις παγωνιές. Έτσι όταν, αφού κλαδέψουμε, βγάλουν τα φυτά νέους βλαστούς, αυτοί δεν θα κινδυνεύσουν από το κρύο. Λίγο αργότερα, κλαδεύουμε αυτά που κινδυνεύουν.

 Όλα αυτά τα κλαδέματα πρέπει να γίνουν πριν τα φυτά ξυπνήσουν απ΄τον χειμωνιάτικο λήθαργο. Καταλαβαίνουμε ότι ξύπνησαν επειδή βλέπουμε ότι στους οφθαλμούς των κλαδιών τους εμφανίστηκε η νέα βλάστηση. Τότε είναι πια αργά για να κλαδέψουμε και αν το κάνουμε θα χάσουμε τα άνθη και τα φύλλα που θα μας έδινε η νέα βλάστηση. 

Αυτά ισχύουν για φυτά που ανθίζουν πάνω σε κλαδιά που ξεκινούν να σχηματίζονται την άνοιξη του τρέχοντος έτους. Τέτοια είναι, η θαμνώδης τριανταφυλλιά, η μπουγκανβίλια, το γιασεμί, το λιγούστρο το νυχτολούλουδο και πολλά ακόμη.

Σχετικά με το κλάδεμα δείτε και αυτό: 
Πότε κλαδεύουμε;

Οτιδήποτε σχετικό με το κλάδεμα υπάρχει σε αυτό το μπλογκ, θα το βρείτε πατώντας στην ετικέτα: κλάδεμα

Μπουγκανβίλια 4. Το κλάδεμα

Αυτό το φυτό έχει ένα ζήτημα με το όνομά του ... Οι περισσότεροι τη λένε, μπουκαμβίλια ή και βουκαμβίλια. Μάλλον αυτές οι ονομασίες τους φαίνονται πιο εξευγενισμένες από το βάρβαρο, μπουγκανβίλια. Πάντως τα αγκάθια της δεν είναι καθόλου εξευγενισμένα αλλά άγρια και αιχμηρά. Η παρουσία τους είναι μεγαλύτερη δυσκολία που θα αντιμετωπίσει όποιος πάει να την κλαδέψει. Γι' αυτό ακονίστε το κλαδευτήρι και βάλτε γάντια πριν ξεκινήστε. Προσωπικά μιλώντας (επειδή ξέρω ότι είμαι μάλλον άτσαλος), βάζω και ένα καπέλλο στο κεφάλι μου και αν δεν είχα έτσι κι αλλιώς γυαλιά, θα έβαζα και κάτι για να προστατεύσω τα μάτια μου.  

Μετά, με το κλαδευτήρι κόβουμε όποιο κλαδί έχει ανεπιθύμητη κατεύθυνση. Το βασικό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι λίγο πιο κάτω από εκεί που κόβουμε ένα κλαδί θα εμφανιστούν καινούργια. Αυτά θα αντικαταστήσουν ό,τι έφυγε και το καλοκαίρι θα γεμίσουν άνθη. 

Άρα άν έχουμε μια μπουγκανβίλια που «σκαρφαλώνει» πάνω σε έναν τοίχο δεν θα την κλαδέψουμε χαμηλά, γιατί θα αδειάσει από κλαδιά ο τοίχος, ενώ εμείς θέλουμε αυτά να μακρύνουν περισσότερο. Θα κόψουμε μόνον ό,τι ξεφεύγει από το γενικό σχήμα. 

Αν η μπουγκανβίλια μας καλύπτει μια μικρή πέργκολα, τότε θέλουμε να πυκνώσει η φυλλωσιά της και γι' αυτό θα κόψουμε τα κλαδιά της σε τέτοιο ύψος ώστε τα νέα κλαδιά που θα εμφανιστούν να γεμίσουν την επιφάνεια της πέργκολας. 

Δεν είναι εύκολο να περιγράψεις με λόγια το κλάδεμα ενός φυτού. Μάλιστα ακόμα και με εικόνες είναι δύσκολη η περιγραφή. Γι΄αυτό όποιος έχει απορίες, ας γράψει ένα σχόλιο πιο κάτω ή ας στείλει ένα μήνυμα. 

Υπάρχουν και άλλα αρθράκια σχετικά με τη μπουγκανβίλια. Για να τα δείτε, πατήστε: αντοχή στο κρύο, φύτευση, το όνομά της. 

Μουριά 2. Το κλάδεμα

Η μουριά κλαδεύεται από τον Ιανουάριο ή και λίγο νωρίτερα, μέχρι και το Φεβρουάριο, περίπου. Η ουσία είναι να κλαδευτεί πριν αρχίσουν να κυκλοφορούν οι χυμοί μέσα στο δέντρο. Δηλαδή, πριν αρχίσουν να διογκώνονται οι οφθαλμοί της νέας βλάστησης. 

Κλαίουσα μουριά Morus alba Pendula

Το κλάδεμα είναι μάλλον απλό. Κονταίνουμε όλους τους βλαστούς που αναπτύχθηκαν την περασμένη χρονιά. Πόσο τους κονταίνουμε; Όσο θέλουμε. Όσο πιο αυστηρά κλαδέψουμε, τόσο ζωηρότερη θα είναι η βλάστηση την άνοιξη που έρχεται και τόσο λιγότερα μούρα θα πάρουμε. Να ένα παράδειγμα αυστηρού κλαδέματος: Κατά κανόνα μία μουριά αποτελείται από τον κορμό και 3-4 κύριους βραχίονες, κλαδιά δηλαδή, που ξεκινούν από την κορυφή του κορμού. Σε κάθε βραχίονα αφαιρούμε από τη βάση τους, όλα τα κλαδιά που αναπτύχθηκαν την περασμένη χρονιά εκτός από ένα, αυτό που βρίσκεται πιο κοντά στον αντίστοιχο κεντρικό βραχίονα. Αυτό το κλαδί το κονταίνουμε όσο μας αρέσει. 

Η ίδια κλαίουσα μουριά στην αρχή της βλάστησης. Κλαδεύτηκε το χειμώνα.  

Όσο για τις άκαρπες μουριές; Αυτές είναι «αρσενικά» δέντρα λευκής μουριάς (Morus alba). Με άλλα λόγια, είναι μουριές που κάνουν μόνον αρσενικά άνθη. Τα περισσότερα από τα φύλλα τους έχουν λοβούς, κολπώσεις δηλαδή όπως έχουν και τα πλατανόφυλλα. Όμως μπορεί να δούμε, ακόμη και στο ίδιο κλαδί, μερικά ακέραια φύλλα. 

Δείτε κι άλλες πληροφορίες για τη μουριά πατώντας εδώ

Μετά την παγωνιά

Καθώς η θερμοκρασία ανέβηκε, όποια φυτά είχαμε τυλίξει με αντιπαγετικό ύφασμα (φλις), τα ξεσκεπάζουμε. Το ύφασμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά, και σίγουρα θα χρειαστεί επειδή ο χειμώνας είναι ακόμη μπροστά μας. 

Όποια φυτά φέραμε σε εσωτερικό χώρο τα αφήνουμε εκεί που είναι, αν δεν μας ενοχλούν. Διαφορετικά, τα βάζουμε πίσω στη θέση τους. Θα πρέπει όμως να είμαστε σε ετοιμότητα για να τα ξαναμαζέψουμε αν ο καιρός κρυώσει και πάλι. 

Αν τυχόν κάποιο από τα φυτά που έμεινε έξω έπαθε ζημιές από το κρύο, δεν το πειράζουμε καθόλου. Συγκεκριμένα: 

• Δεν του βάζουμε λίπασμα.
• Προσέχουμε πολύ με το πότισμά του. Αν του δώσουμε περισσότερο νερό απ' όσο χρειάζεται κινδυνεύει να χαλάσει. 
• Αν μπορούμε το ψεκάζουμε με κάποιο χαλκούχο φυτοπροστατευτικό για να προλάβουμε προσβολές από μύκητες. 
• Δεν το κλαδεύουμε. Το κλάδεμα θα γίνει αργότερα, την άνοιξη, όταν θα είμαστε σίγουροι σχετικά με το ποιό τμήμα του είναι ζωντανό.

Το πλουμπάγκο είναι από τα φυτά που υποφέρουν από το κρύο. Με την παγωνιά είναι πιθανό ότι πολλά από τα κλαδιά του θα χαλάσουν. Εμείς θα πρέπει να περιμένουμε την άνοιξη για να δούμε ποιά απ' αυτά είναι ζωντανά και ποιά όχι. Πώς τα ξεχωρίζουμε; Στα ζωντανά θα δούμε να φουσκώνουν τα μάτια και να εμφανίζονται νέοι βλαστοί. Τότε πια θα κόψουμε ό,τι είναι ξερό. 

Το κλάδεμα της μιμόζας

Θέλει κλάδεμα η μιμόζα; Και βέβαια θέλει. Και υπάρχουν τουλάχιστον τρείς λόγοι για να ασχοληθούμε με αυτή τη δουλειά: 

Με το κλάδεμα βελτιώνεται η εμφάνισή της καθώς γίνεται πιο πυκνή η φυλλωσιά της. 

Πυκνή φυλλωσιά, σημαίνει ότι κινδυνεύει λιγότερο να σπάσει κάποιο κλαδί από κάποιο δυνατό άνεμο. 

Χάρη στο κλάδεμα θα πάρουμε περισσότερα λουλούδια την επόμενη χρονιά. 

Μπορούμε να την κλαδέψουμε όταν είναι ανθισμένη και να φέρουμε το χρώμα και άρωμα των λουλουδιών της μέσα στο σπίτι, γεμίζοντας τα βάζα μας με τα κομμένα κλαδιά. Μπορούμε όμως και να την κλαδέψουμε αμέσως μετά την ανθοφορία, αφήνοντας χρώμα και άρωμα να στολίζουν τον κήπο μας. 

Ό,τι απ' τα δύο και αν διαλέξουμε ο τρόπος κλαδέματος είναι ίδιος και εύκολος:  Πιάνουμε ένα προς ένα τα ανθισμένα κλαδιά και μειώνουμε το μήκος τους κατά το 1/3. Δηλαδή αν το κλαδί που έχει στην άκρη τα κίτρινα λουλούδια είναι 50 εκ. μακρύ, θα το κοντύνουμε 15-20 εκ. περίπου. 

Αλεξανδρινό

Το αλεξανδρινό (Poinsettia pulcherrima) χάρη στα κόκκινα φύλλα του και στο καλό μάρκετινγκ έχει γίνει το φυτό των Χριστουγέννων. Απ' το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου, ανθοπωλεία, φυτώρια και λαϊκές γεμίζουν τους πάγκους τους με τα κόκκινα φυτά.   Τα περισσότερα απ' αυτά, μπαίνουν στα σπίτια μας, μένουν εκεί για λίγες εβδομάδες και μετά πετιώνται σε μια γωνιά της βεράντας αντιμέτωπα με το κρύο του Ιανουάριου. Και συνήθως, δεν τα βγάζουν πέρα με αυτό! 

Έτσι κι αλλιώς η αντοχή του στο κρύο είναι περιορισμένη, όμως το σοκ της μετακίνησης από το ζεστό διαμέρισμα στην παγωμένη βεράντα είναι πολύ βαρύ για να το αντέξει το καημένο το αλεξανδρινό. Γι' αυτό καλό είναι η μετακόμιση αυτή να γίνει σταδιακά, αν και αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Τελικά, μεταφέρουμε τη γλάστρα σε κάποιο χώρο φωτεινό αλλά χωρίς ιδιαίτερη θέρμανση (π.χ. το κλιμακοστάσιο) και αφού το κρατήσουμε εκεί μέχρι την άνοιξη, μετά το βγάζουμε έξω, στη βεράντα ή τον κήπο. 

Σε παραλιακές περιοχές της νότιας Ελλάδας το αλεξανδρινό μπορεί να επιβιώσει σε εξωτερικούς χώρους όλο το χρόνο, εφ όσον βρίσκεται σε θέσεις προστατευμένες από το κρύο του χειμώνα και τον ήλιο του καλοκαιριού. Προτιμά δηλαδή θέσεις ημι-σκιερές ή σκιερές. Στη βόρεια Ελλάδα και στις ηπειρωτικές ζώνες της νότιας, χρειάζεται προστασία το χειμώνα.  

Για τη γλάστρα του χρησιμοποιούμε χώμα εσωτερικού χώρου ενώ αν το φυτέψουμε στον κήπο ανακατεύουμε στο χώμα 2-3 φτιαριές ελαφρόπετρα ή και λίγο περλίτη έτσι ώστε το χώμα να στραγγίζει και να αερίζεται καλά. Ποτίζουμε όποτε αντιληφθούμε με την αφή ότι το έδαφος είναι στεγνό. Δεν είναι φυτό που αντέχει στην ξηρασία. Σε αλεξανδρινά που ζουν σε γλάστρα δίνουμε λίπασμα από το Μάρτιο μέχρι και τον Ιούνιο και από το Σεπτέμβριο μέχρι και τον Οκτώβριο, μία φορά το μήνα. Εφ όσον βρίσκονται στον κήπο θα τους δίνουμε λίπασμα τον Απρίλιο και τον Σεπτέμβριο. Χρησιμοποιούμε κάποιο σκεύασμα με όλα τα θρεπτικά στοιχεία, όπως το 20-20-20 ή άλλο λίγο - πολύ παρόμοιο.

Εκτός από κόκκινα αλεξανδρινά υπάρχουν και λευκά και ροζέ, ενώ πρόσφατα εμφανίστηκαν και νάνες ποικιλίες σ' αυτές τις αποχρώσεις.

Κλαδεύουμε αν δούμε ότι το φυτό μας έπαψε να έχει συμπαγή και πυκνή φυλλωσιά. Το κλάδεμα γίνεται το Μάρτιο στα νότια και λίγο αργότερα στα βόρεια και συνίσταται στην αφαίρεση των ξερών κλαδιών και στη μείωση του μήκους των άλλων βλαστών κατά το 1/3 ή και λίγο περισσότερο για να ανανεωθεί η φυλλωσιά. 

Μπορεί τα αλεξανδρινά του εμπορίου να είναι κόκκινα τα Χριστούγεννα, αλλά αυτά που ζουν στα σπίτια, θα κοκκινήσουν μέχρι και 2 μήνες αργότερα. Τα εμπορικά αλεξανδρινά φορτσάρονται, δηλαδή μένουν στο σκοτάδι για κάποιες ώρες της ημέρας το φθινόπωρο ώστε να κοκκινήσουν κοντά στα Χριστούγεννα.