Φόρμιο στον ήλιο και τη θάλασσα

Το φόρμιο (Phormium tenax) είναι ένα μεγάλο ποώδες φυτό χωρίς κορμό καθώς τα φύλλα του, όπως βλέπετε στις φωτογραφίες, ξεκινούν απ’ τη βάση του. Αυτά είναι μαλακά, μακρόστενα και δεν έχουν αγκάθια. 

Φόρμια θα βρούμε στα περισσότερα φυτώρια και κέντρα κήπου (φωτ. Δ.Α.)

Το «κοινό» φόρμιο έχει πράσινα φύλλα όμως υπάρχουν στην αγορά και ποικιλίες του με δίχρωμα κίτρινα και πράσινα (η Variegatum) και με κοκκινό-καφέ φύλλα (η Atropurpureum), οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους στην εμφάνιση. Οι απαιτήσεις τους απ' το κλίμα,το έδαφος κ.λπ. είναι οι ίδιες. 

΄Όποια ποικιλία και αν επιλέξουμε θα ευδοκιμήσει σε εδάφη με καλή στράγγιση και σε θέσεις προστατευμένες από τις παγωνιές και τους βοριάδες, ηλιόλουστες ή ημισκιερές. Η αντοχή του φόρμιου στο κρύο δεν είναι πολύ μεγάλη (αντέχει μέχρι τους -5 ή -6° C  όμως δεν έχει πρόβλημα με τη ζέστη. Επίσης δεν έχει πρόβλημα από την αλμύρα της θάλασσας. Στην πατρίδα του, τη Νέα Ζηλανδία, είναι φυτό της «πρώτης γραμμής» μπροστά στο κύμα δηλαδή. 

Μία μάλλον άτυχη επιλογή θέσης καθώς το φόρμιο είναι στριμωγμένο ανάμεσα στις τριανταφυλλιές (φωτ. Τ.Α.)

Απαιτήσεις και φροντίδες

Η αντοχή του στην ξηρασία είναι μέτρια. Άρα δεν μπορούμε να το αμελήσουμε, ειδικά το καλοκαίρι. Ποτίζουμε όποτε διαπιστώσουμε με την αφή ότι το χώμα έχει στεγνώσει. Όποιος θέλει λεπτομέρειες για το πότισμα μπορεί να τις βρει πατώντας, εδώ. 

Αν φυτευτεί στο έδαφος του κήπου μπορεί να φτάσει το 1-1,50 μ. σε ύψος με την ίδια διάμετρο. Σε γλάστρες ευδοκιμεί αλλά γίνεται μικρότερο. Σε ένα φυτοδοχείο το ιδανικό είναι να το φυτέψουμε μέσα σε μείγμα  από χώμα «εξωτερικού χώρου» με κοινό χώμα κήπου σε αναλογία 50:50. Η λίπανσή του δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο. Στα φόρμια που είναι στο έδαφος δίνουμε πλήρες λίπασμα την άνοιξη και το φθινόπωρο. Για τη λίπανση των γλαστρικών δείτε πατώντας εδώ. 

Το μόνο κλάδεμα που θα χρειαστεί είναι η αφαίρεση των ξερών φύλλων και η καλύτερη στιγμή γι΄αυτό είναι την άνοιξη αφού περάσει ο κίνδυνος των παγετών. 

Τι το θέλουμε;

Το φόρμιο το καλλιεργούμε για το κόμψο φύλλωμά του καθώς τα άνθη του είναι μάλλον ασήμαντα. Μάλιστα μπορούμε και να τα κόβουμε με το που το εμφανίζονται για να μην  αποδυναμώνουν το φυτό. Όμως το φύλλωμα είναι άλλη συζήτηση. Όταν μάλιστα δέχεται τις ακτίνες του ήλιου από χαμηλά, το πρωί ή και το απόγευμα, είναι πολύ εντυπωσιακό. 

Χειμώνας μέσα σε θερμοκήπιο φυτωρίου σε περιοχή όπου οι παγωνιές δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. (φωτ. Δ.Α.)

Κόκκινα

Το κόκκινο χρώμα είναι ένα από τα τρία βασικά χρώματα, τα άλλα δύο είναι το μπλε και το κίτρινο. Συνδυάζοντάς τα σε διάφορες ... δοσολογίες φτιάχνουμε όλα τα άλλα χρώματα. Ας μείνουμε όμως στο κόκκινο που σχετίζεται με ένα σωρό συμβολισμούς κι απ' ό,τι υποστηρίζουν διάφοροι, τόσο αυτό όσο και τα άλλα χρώματα μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή μας. Στο κήπο το κόκκινο θα το βρούμε είτε από την ανθοφορία (υπάρχουν πολλές ποικιλίες κόκκινων τριαντάφυλλων, για παράδειγμα) ή από τη φυλλωσιά. Στα φυτώρια υπάρχουν αρκετά καλλωπιστικά με φύλλα σε κάποια απόχρωση του κόκκινου. 

Η συγκεκριμένη ποικιλία δωδωναίας (Dodonaea viscosa Purpurea) έχει αειθαλή κόκκινα-πορφυρά φύλλα. (Φωτ. Δ.Α.) 

Η βερβερίδα (Berberis thunbergii Atropurpurea) είναι ένας πολύ διαδεδομένος, φυλλοβόλος θάμνος με πορφυρά φύλλα (φωτ. Τ.Α.) ... 

... κατακόκκινους καρπούς και καφέ-πορφυρά κλαδιά το χειμώνα (φωτ. Δ.Α.) ...  

.... Εκτός αν σκεπαστούν απ' το χιόνι (φωτ. Τ.Α.) 

Υπάρχουν ποικιλίες κάννας (Canna x generalis) με κόκκινα φύλλα όπως αυτή. Τα ριζώματα της κάννας φυτεύονται την άνοιξη. Προς τη μέση του καλοκαιριού εμφανίζονται τα άνθη που παραμένουν στο φυτό για όλο σχεδόν το φθινόπωρο. Μετά τα φύλλα χαλάνε για να βλαστήσουν ξανά την άνοιξη (φωτ. Δ.Α.)  

Ο προύνος ή καλλωπιστική δαμασκηνιά  (Prunus cerasifera Pissardii) είναι ένα μικρό φυλλοβόλο δέντρο. Μάλλον είναι το πιο δημοφιλές απ' τα «κόκκινα» φυτά. Εχουν μεγάλο ενδιαφέρον οι διαφορετικές αποχρώσεις του κόκκκινου που αποκτούν τα φύλλα απ' την ώρα που εμφανίζονται την άνοιξη μέχρι να πέσουν το φθινόπωρο (φωτ. Δ.Α.)

Ο κότινος (Cotinus coggygria) είναι ένας μεγάλος φυλλοβόλος θάμνος. Το τυπικό χρώμα των φύλλων του είναι πράσινο. Όμως υπάρχει και μία κόκκινη ποικιλία, η Royal Purple που εικονίζεται εδώ. Στη φωτογραφία διακρίνονται και τα μπουμπούκια των ιδιαίτερων λουλουδιών του κότινου. Οταν άνοιξουν όλα μοιάζουν πολύ με τουλίπες καπνού (φωτ. Τ.Α.)  

Τα διάφορα γιαπωνέζικα σφενδάμια (Acer palmatum) που μερικοί τα λένε και άτσερ, είναι επίσης δημοφιλή, αν και είναι λίγο «δύσκολα» σε περιοχές με πολύ ξηρά και ζεστά καλοκαίρια (φωτ. Τ.Α.) 

Γιαπωνέζικο σφενδάμι της ομάδας ποικιλιών Dissectum (φωτ.Δ.Α) 

To Acer palmatum Bloodgood το φθινόπωρο (φωτ.Τ.Α.)

Η ιρεζίνη ή ιρεζινία (Iresine sp.) είναι ένα μικρό εποχικό με κόκκινα φύλλα. Εδώ φαίνεται σε πρώτο πλάνο μαζί με κάποιες ανθισμένες μπιγκόνιες. Για κάποιο άγνωστο σε εμένα λόγο, είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται συχνά σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, αλλά όχι και σε ιδιωτικούς (φωτ.Τ.Α.) 

Έκτακτες εμφανίσεις

Το κόκκινο χρώμα στα φυτά μπορεί να είναι μόνιμο μπορεί όμως να είναι και παροδικό, εμφανιζόμενο στα πολύ νεαρά φύλλα την άνοιξη, στα γέρικα το φθινόπωρο ή κάτω απ' την επίδραση άλλων παραγόντων.

Η φωτίνια είναι ένας αειθαλής θάμνος με πράσινα φύλλα. Όμως την άνοιξη η νέα βλάστηση είναι κατακόκκινη (φωτ.Τ.Α.) 

Τα κόκκινα - ρουμπινί φύλλα του σβάιτς το φθινόπωρο λίγο πριν πέσουν. Δυστυχώς το υπερθέαμα κρατά μόνον λίγες εβδομάδες (φωτ.Τ.Α.) 

Το ίδιο συμβαίνει και με την αμπέλοψη (φωτ.Τ.Α.)

Το σέδο αυτό έχει αποκτήσει κόκκινα φύλλα κάτω απ' την επίδραση του ήλιου και του κρύου (φωτ.Τ.Α.)

Συνδυασμοί

Όταν ένα ή περισσότερα απ' όλα αυτά τα κόκκινα καλλωπιστικά βρεθούν στον κήπο μαζί με άλλα φυτά, τότε πια δεν μιλάμε για κόκκινο αλλά για το συνδυασμό του με τα άλλα χρώματα: το γαλάζιο του ουρανού, τις διάφορες αποχρώσεις του πρασίνου ή και με ό,τι υπάρχει ανθισμένο τριγύρω. 

Οι κόκκινες κάννες και γύρω τους, διάφορα ... πράσινα, κόκκινα και πορτοκαλί άνθη, όλα  κάτω απ' τον γαλάζιο ουρανό (φωτ.Δ.Α.)

Μεσημέρι, αρχές καλοκαιριού, μια γραμμή από βερβερίδες και σε πρώτο πλάνο, το γκριζοπράσινο της λεβαντίνης με τα κίτρινα άνθη (φωτ.Δ.Α.)  

Κόκκινο γιαπωνέζικο σφενδάμι και μαζί το ζωηρό πράσινο του χλοοτάπητα και η ώχρα του βράχου (φωτ.Τ.Α.)

Μερικά ακόμη

Εκτός απ' τα παραπάνω υπάρχουν πολλά ακόμη καλλωπιστικά με κόκκινα ή πορφυρά φύλλα όπως είναι η ποικιλία Atropurpureum του φόρμιου (Phormium tenax Atropurpureum)· η καλλωπιστική φουντουκιά των ποικιλιών Red Majestic ή Purpurea και η ιμπεράτα (Imperata cylindrica Red Baron) ένα καλλωπιστικό χόρτιο κατάλληλο και για λιμνούλες. 

Ίσως σας ενδιαφέρουν και αυτά: Καλλωπιστικά φυτά με γκρι φύλλωμα.

Κίτρινο γιασεμί

Το κίτρινο γιασεμί (Jasminum nudiflorum) είναι μάλλον το εκκεντρικό μέλος της «παρέας» των γιασεμιών (Jasminum sp.). Αναρριχώμενο ακριβώς δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι είναι· τα άνθη του δεν έχουν άρωμα, ούτε είναι καλοκαιρινά· τα μακριά τοξωτά κλαδιά του δεν είναι λεπτά σαν εύκαμπτο σύρμα. Το κίτρινο γιασεμί μοιάζει να είναι η εξαίρεση ανάμεσα στα άλλα γιασεμιά: είναι ήμι-αναρριχώμενο, κάνει πάρα πολλά κίτρινα άνθη που εμφανίζονται συνήθως τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο, αλλά δεν είναι απίθανο να τα δούμε ακόμη και απ' τον Ιανουάριο. Γι΄αυτό είναι καλή ιδέα να το φυτέψουμε κάπου όπου θα μπορούμε να το βλέπουμε το χειμώνα και την άνοιξη. 

Κίτρινο γιασεμί, το λένε και γυμνανθές (φωτ. Τ.Α.)

Αν το βάλετε σε γλάστρα, βρείτε μία που θα είναι αρκετά μεγάλη και ψηλή ώστε τα κλαδιά να κρέμωνται γύρω της. Αν το βάλετε στην άκρη της βεράντας, τα κλαδιά θα κρεμαστούν προς τα έξω, «φροντίζοντας» περισσότερο την εξωτερική εμφάνιση της βεράντας σας.  

Τα κλαδιά του έχουν τετραγωνική διατομή (φωτ.Τ.Α.) 

Στον κήπο το κίτρινο γιασεμί θα πιάσει αρκετά χώρο, αφού μπορεί εύκολα να φτιάξει μία πράσινη μάζα διαμέτρου 3 ή ακόμη και 4 μ. με ύψος το πολύ 2 μ. Με τον όγκο του μπορεί να κρύψει μια άσχημη περίφραξη ενώ με τα μακρυά κλαδιά του μπορεί να απαλύνει την κορυφή ενός απότομου πρανούς. Αλλά αυτά είναι μόνον δυο προτάσεις, ανάμεσα στις πολλές πιθανές χρήσεις του στον κήπο.

  

Είναι βολικό φυτό για τους ... τεμπέληδες κηπουρούς, γιατί δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από εχθρούς ενώ τα μαλακά κλαδιά του κάνουν εύκολο το κλάδεμα. Κλαδεύουμε το κίτρινο γιασεμί αμέσως μετά την ανθοφορία αφαιρώντας μικρό τμήμα των κλαδιών του. Ομως σίγουρα μέσα στο καλοκαίρι θα χρειαστεί λίγη δουλειά για να αφαιρέσουμε ξερά κλαδάκια του και να το διατηρήσουμε όμορφο και «καθαρό». Αυτό με τα ξερά κλαδάκια προσέξτε το. Αν τα αφαιρούμε κάθε χρόνο, τότε δεν θα μαζευτούν πολλά. 

Κίτρινο γιασεμί που έχει μείνει εντελώς ακλάδευτο σε περίφραξη. Με λίγη προσοχή μπορεί κανείς να διακρίνει ότι έχει κάμποσα ξερά κλαδάκια ανάμεσα στο πράσινα. (φωτ.Τ.Α.)

Πάντως ανταποκρίνεται ακόμη και στο αυστηρό κλάδεμα με την παραγωγή περισσότερων βλαστών, όμως τέτοιο κλάδεμα μάλλον χαλάει την ελεύθερη κρεμοκλαδή εμφάνισή του. Αν δηλαδή, θέλουμε να έχουμε στον κήπο μας έναν θάμνο με αυστηρά καθορισμένο σχήμα, τότε ας επιλέξουμε κάποιο άλλο είδος θάμνου και όχι το κίτρινο γιασεμί.

Τα μπουμπούκια του έχουν ελαφρώς πορτοκαλί απόχρωση (φωτ.Τ.Α.)

Καθώς προχωρά η άνθιση, τα άνθη χάνουν το κίτρινο χρώμα τους, γίνονται άσπρα και μετά πέφτουν (φωτ. Τ.Α.)

Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες ή ημισκιερές θέσεις. Αντέχει καλά στην παγωνιά. Αν κάνει πολύ κρύο μπορεί να χάσει τα φύλλα του  αλλά θα αναπτυχθούν νέα μέσα στην άνοιξη. Το καλοκαίρι δεν πρέπει να αμελήσουμε το πότισμά του. Λίπασμα θα του δίνουμε κάθε άνοιξη μετά την ανθοφορία και ξανά το φθινόπωρο. Ομως τα γιασεμιά που είναι σε γλάστρα θα χρειαστούν τακτικές λιπάνσεις μια φορά το μήνα, από το Μάρτιο μέχρι και το Σεπτέμβριο με εξαίρεση το δίμηνο Ιουλίου και Αυγούστου. 

Ο κήπος στην εποχή της κρίσης

Λίγα χρόνια πριν ένα ποταμάκι από δανεικά λεφτά κυλούσε στη χώρα μας. Η πηγή του βέβαια ήταν κάπου στο εξωτερικό. Τότε, ο τυπικός καινούργιος κήπος κάποιου προαστίου είχε: 

Το απαραίτητο τσίκας (φωτ. Τ.Α.)

• πολλά λέιλαντ ή και γκολντκρεστ· 
• λίγο χλοοτάπητα· 
• ένα τσίκας· 
• δύο ή περισσότερες τριανταφυλλιές· 
• ένα χωμάτινο λοφάκι με λίγες πέτρες που το λέγαμε βραχόκηπο, ο οποίος είχε πάνω του, έναν-δυο οριζοντιόκλαδους γιουνίπερους, ένα πυθάρι ξαπλωμένο με μια διμορφοθήκη να βγαίνει από το στόμιό του και μερικά «λουλουδάκια». 
• Ειδικά για αυτά, η εποχή κατασκευής του κήπου θα καθόριζε αν σε «επίκαιρα» σημεία του θα σκορπίζονταν μερικά χρυσάνθεμα, πετούνιες, κυκλάμινα ή γεράνια. 

Ο οριζοντιόκλαδος γιουνίπερος (φωτ.Τ.Α.)

Ολα αυτά ήταν ακριβοπληρωμένα και υπερτιμημένα. Ολα ήταν σε μεγάλους αριθμούς και οπωσδήποτε στριμωγμένα σε μικρό χώρο. Σήμερα, που το χρήμα αντί να ρέει προς τα μέσα, φεύγει προς τα έξω τι γίνεται στον κήπο; 

Λέιλαντ, λίγο γκαζόν και το πυθάρι με γεράνια όμως και όχι διμορφοθήκη. (φωτ.Τ.Α.)

Σίγουρα δεν βγάλαμε τα καλλωπιστικά για να φυτέψουμε λαχανικά. Ομως σε πολλούς κήπους και βεράντες, βλέπει κανείς πλέον και λαχανικά. 

Οπωσδήποτε έχουμε γίνει πολύ πιο λογικοί ως προς το χλοοτάπητα. Σήμερα, όπου υπάρχει χώμα δεν είναι δεδομένο ότι θα το σκεπάσουμε με χλόη γιατί αυτή στοιχίζει. Παλιότερα το «γυμνό» χώμα έπρεπε να ... ντυθεί. 

Εκτιμήσαμε περισσότερο αυτά που ήδη έχουμε στον κήπο μας και τα φροντίζουμε για να συνεχίσουμε να τα έχουμε. 

Αρχίσαμε να μαθαίνουμε ή να προσπαθούμε να μάθουμε τεχνικές πολλαπλασιασμού των φυτών. Ετσι μπορούμε να αποκτήσουμε δωρεάν φυτά. 

Υποθέτω ότι οι αναγνώστες αυτού του ιστολόγιου ασχολούνται με τον κήπο ή τη βεράντα τους. Οπότε αν κάποιος έχει παρατηρήσει κάποια αλλαγή στις συνήθειές του σχετικά με τον κήπο, και φυσικά έχει κέφι και χρόνο, ας γράψει κάποιο σχόλιο. 

Πριν αγοράσουμε ένα φυτό

Ενα πολύ συνηθισμένο λάθος στους κήπους είναι να μη λαμβάνουμε υπ όψη μας το τελικό μέγεθος των φυτών που βάζουμε εκεί. 

Πριν λίγες μέρες κάποιος με ρώτησε αν μπορεί να κλαδευτεί και να κοντύνει ένας φοίνικας ώστε να μην κόβει τη θέα από το μπαλκόνι του. 

ΜΙα χουρμαδιά σε πρώτο πλάνο και πίσω της δύο ουασιγκτόνιες. Η χουρμαδιά είναι ακόμη μικρή όμως οι ουασιγκτόνιες ξεπερνούν τα 15 μ. (φωτ. Τ.Α.)

Μου έχει τύχει να δω μανόλια, ένα δέντρο που μπορεί να ξεπεράσει τα 15 μ. σε ύψος, φυτεμένη σε απόσταση 2 μέτρων από τον τοίχο του σπιτιού και κάτω από το ... μπαλκόνι του πρώτου ορόφου. Έχω δει πολλές φορές πεύκα φυτεμένα κάτω από καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. 

Η κορυφή μιας μανόλιας φωτογραφημένη από τον 2ο όροφο κτιρίου (φωτ.Τ.Α.). 

Μια δεύτερη εκδοχή του ίδιου λάθους βρήκα σε έναν κήπο, όπου ήταν φυτεμένα στη σειρά το ένα πίσω από το άλλο, μία μικρόσωμη μπουγκανβίλια Santeriana, μία ρίγανη, μία αγγελική και ένα συριακός ιβίσκος. Για να δεις τον ιβίσκο έπρεπε να τον αναζητήσεις πίσω από την αγγελική. Η ρίγανη φαίνονταν γιατί ήταν πολύ καλά αναπτυγμένη ενώ η μπουγκανβίλια μπροστά της ήταν ακόμη μικρή. Στον κήπο αυτό αν δεν αλλάξει κάτι θα φαίνεται μόνον η μπουγκανβίλια και η αγγελική. Τα άλλα θα χαθούν. 

Επίσης, μου έχει τύχει να δω μπαμπού φυτεμένα σε έναν μικρό κήπο. Είναι βέβαιο ότι μέσα σε λίγα χρόνια ο ιδιοκτήτης του θα αγωνίζεται να περιορίσει την ανάπτυξή του, όχι σε ύψος αλλά σε πλάτος. Το μπαμπού, ακόμη και τα λιγότερο επιθετικά είδη έχουν την τάση να εξαπλώνονται και να καταλαμβάνουν όλο τον διαθέσιμο χώρο. 

Μια συστάδα από μπαμπού στον Διομήδειο Βοτανικό Κήπο (φωτ. Τ.Α.)

Απ' όλα αυτά, το συμπέρασμα είναι πως πριν πάρουμε ένα φυτό δεν αρκεί να ρωτάμε μόνον «κάθε πότε θέλει πότισμα», «αν θέλει λίπασμα και ήλιο», αλλά και πόσο μεγάλο γίνεται και μέσα σε πόσα χρόνια. 

Γκρι φύλλα

Τα φύλλα είναι πράσινα, όλοι το ξέρουν. Αλλά όχι σε όλα τα φυτά. Αφήνοντας κατά μέρος τις εποχικές αλλαγές χρώματος, υπάρχουν φυτά με φύλλα, μονόχρωμα ή δίχρωμα, κίτρινα, κοκκινωπά, λευκά-κρέμ ή και γκρι. Κατά τη γνώμη μου απ' όλες αυτές τις αποχρώσεις εκείνη που παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το γκρι. Ο λόγος είναι ότι η απόχρωση του γκρι αλλάζει ανάλογα με το φωτισμό και με τα χρώματα που βρίσκονται στο περιβάλλον. 

Το ίδιο γκρι άλλοτε το βλέπεις να είναι πιο κοντά στο ασημί, άλλοτε πιο κοντά στο πράσινο ή στο γλαυκό. 

Είναι πολλά τα φυτά που έχουν γκρι φύλλωμα. Το τεύκριο, η λεβάντα, η λεβαντίνη, το γλαυκό κυπαρίσσι, μερικοί γιουνίπεροι, η σινεράρια, η ελιά και πολλά ακόμη. 

Μέσα σε έναν κήπο, το γκρι μπορεί να σπάσει τη μονοτονία του πράσινου. Μια γκρι συστάδα μπορεί να είναι το εστιακό σημείο ενός κήπου. Το σημείο που θα διαλέξουμε για να βάλουμε τα «γκρι μας» θέλει λίγη «μαστοριά» ή σωστότερα λίγη μελέτη. Εχει μεγάλη σημασία ο τρόπος που τα γκρι φύλλα ενός φυτού φωτίζονται απ' τον ήλιο, γιατί άλλες ώρες της ημέρας θα είναι απλώς γκρι και άλλες θα έχουν ένα λαμπερό ασημί. 

Λεβάντα στοιχάς, φωτ. Τ.Α.

Κοινή λεβάντα, φωτ.Δ.Α.

Τεύκριο, φωτ.Τ.Α.

Σινεράρια, φωτ. Τ.Α.

Κάποιος «άγριος», αυτοφυής γιουνίπερος στο Μαίναλο, (φωτ.Τ.Α.)

Γλαυκό κυπαρίσσι (φωτ.Τ.Α.)

Απήγανος φωτ. Τ.Α.

Τα 100 καλύτερα φυτά

Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Σταμούλη, το βιβλίο «Τα 100 καλύτερα φυτά» σε μορφή e-book. Περιλαμβάνει οδηγίες για την καλλιέργεια  και την χρήση 100 (συν λίγα ακόμη) καλλωπιστικών φυτών για τον κήπο ή τη βεράντα. Ανάμεσά τους είναι, δέντρα αειθαλη και φυλλοβόλα, θάμνοι, πόες, μικρά εποχικά ανθοφορά, βολβώδη, αρωματικά ... 

Τα 100 Καλύτερα Φυτά, e-book σε μορφή pdf,

Σελίδες: 128, Τιμή: 3,90€ 

Ο τίτλος «Τα 100 καλύτερα φυτά» χρειάζεται μια εξήγηση. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν καλύτερα και χειρότερα φυτά, επειδή αυτό που στ΄αλήθεια έχει σημασία είναι αν το Χ φυτό μπορεί να μας δώσει αυτό που ζητάμε. Δηλαδή, δεν μπορούμε να περιμένουμε από μια αζαλέα να κάνει σκιά στο καθιστικό. Η αζαλέα δεν είναι καλή για αυτό το σκοπό. Όμως μια γλυσίνα ή μια μουριά θα τα καταφέρουν. Το δεύτερο που έχει σημασία είναι αν εμείς μπορούμε να δώσουμε σε ένα φυτό αυτά που ζητάει. Δηλαδή, αν θέλετε να έχετε μια γαρδένια κάτω από τον ήλιο όλο το καλοκαίρι, θα αποτύχετε. Η γαρδένια δεν αντέχει τον καυτό ήλιο της Ελλάδας, πρέπει να τις δώσουμε σκιά. 

Ο υπότιτλος «Για κήπο ανθισμένο όλο το χρόνο», οφείλεται στο ότι η συντριπτική πλειοψηφία τους έχει εντυπωσιακή ανθοφορία. 

Τα κριτήρια για την επιλογή τους ήταν τρία: η δημοφιλία τους, η αποδεδειγμένη ικανότητά τους να ευδοκιμούν στην Ελλάδα και η ευκολία στην καλλιέργεια τους. Έτσι ο αναγνώστης που έχει ήδη κάποιο από τα φυτά που παρουσιάζονται, θα βρει τις απαραίτητες οδηγίες και τα «κόλπα» για να ευδοκιμήσουν. Ενώ αυτός που ψάχνει να βρει τι θα φυτέψει στον κήπο ή στη βεράντα θα μπορέσει να διαλέξει σωστά. 

Πατώντας εδώ μπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα από το βιβλίο. 

Πατώντας: Τα 100 καλύτερα φυτά, θα δείτε τα περιεχόμενα και οδηγίες για την αγορά του. Το ίδιο θα γίνει και αν κάνετε αριστερό κλκ επάνω στην εικόνα. 

Κάποιος ρώτησε 5. Ορτανσία στη γλάστρα ή στο χώμα;

Ο/Η Ellada άφησε ένα νέο σχόλιο για την ανάρτηση "Προβλήματα της ορτανσίας" με την εξής ερώτηση:

Έχω στο κήπο, όχι σε γλάστρα, δυο ορτανσίες και δεν μεγαλώνουν πολύ. Βλέπω όμως άλλους ανθρώπους που τις έχουν σε γλάστρες και είναι τεράστιες. Κοντά στην ορτανσίες μου έχω μία αουκούμπα (Aucumba japonica) και δύο μικρούς γιουνίπερους (Juniperus scopulorum Blue Heaven). Να βάλω και εγώ τις ορτανσίες σε γλάστρα για να γίνουν πιο μεγάλες;

Να η απάντηση: 

Η αουκούμπα που μεγαλώνει κοντά στην ορτανσία σας είναι σχετικά αδιάφορη για το χώμα, το μόνο που τη νοιάζει είναι να μην την καίει ο ήλιος. Όμως ο γιουνίπερος (Juniperus sp.) ευδοκιμεί σε ασβεστώδη εδάφη, δηλαδή ακριβώς αυτά που δεν αρέσουν στην ορτανσία. 

Η ορτανσία θέλει χώμα όξινο, γόνιμο, αργιλλώδες χωρίς ασβέστη, πλούσιο σε οργανική ουσία (χούμο) και πλούσιο σε φυτικά υλικά υπό αποσύνθεση. Αυτά όλα εξασφαλίζουν ότι το χώμα θα είναι αφράτο, θα έχει καλό αερισμό και πολλά θρεπτικά στοιχεία. Αν το χώμα του κήπου σας δεν έχει τις παραπάνω ιδιότητες, είναι σίγουρο ότι η ορτανσία θα δυσκολευτεί να μεγαλώσει. 

Συγκεκριμένα, όταν το pH του χώματος είναι πάνω από 7,5, αυτή δεν μπορεί να αναπτυχθεί γιατί με τέτοια οξύτητα δεν είναι διαθέσιμα τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται. Για παράδειγμα, δύο χημικά στοιχεία απαραίτητα στην ορτανσία είναι ο σίδηρος (Fe) και το αλουμίνιο ή αργίλιο (Al). Αυτά δεν μπορούν να κινηθούν μέσα στο χώμα με τέτοια οξύτητα και έτσι δεν μπορεί να τα απορροφήσει η ρίζα της ορτανσίας. Στη γλάστρα είναι εύκολο να πετύχει κανείς καλές συνθήκες ανάπτυξης για την ορτανσία του επειδή αγοράζει ένα «φυτόχωμα για οξύφιλα» φυτά και τη βάζει εκεί μέσα. 

Τελικά, αυτό που σκέφτεστε να κάνετε, να τις βάλετε σε γλάστρα είναι η πιο απλή λύση. Είναι δυνατόν να αλλάξει το pH ενός χώματος, όμως είναι πιο εύκολο να πάρει κανείς μία μεγάλη γλάστρα γεμάτη με «φυτόχωμα για οξύφιλα» και να φυτέψει την ορτανσία του. Το «χειρότερο» που θα του συμβεί είναι ότι κάθε δύο-τρία χρόνια, προς το τέλος του χειμώνα θα πρέπει να χωρίζει το φυτό στα δύο και να ξαναφυτεύει τα κομμάτια χωριστά. 

Πάντως, ένα χώμα μπορεί να γίνει πιο όξινο προσθέτωντας θειικό σίδηρο σε αυτό, όμως κάτι τέτοιο δεν θα το κάνει και πιο αφράτο. Για να το πετύχετε και αυτό ανακατέψτε στο χώμα άφθονο φυλλόχωμα ή ξερά (όχι πράσινα) φύλλα, πευκοβελόνες, κομπόστ, τύρφη. Έχετε υπ' όψη ότι ο σίδηρος στο έδαφος δεσμεύει τον φώσφορο (P), που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη των νεαρών φυτών και για την ανθοφορία. Γι' αυτό αν κάνετε κάποια επέμβαση στο χώμα, να την κάνετε το φθινόπωρο. Και λάβετε υπ' όψη ότι η αλλαγή μπορεί να επηρεάσει και τα γειτονικά φυτά. 

  

Μαόνια

Μαόνια

Η μαόνια (Mahonia aquifolium) είναι ένας αειθαλής θάμνος που «καταφέρνει» να ανθίζει την εποχή που λίγα φυτά έχουν λουλούδια, δηλαδή το χειμώνα. Μια δεύτερη, χρήσιμη για κάποιους κήπους, ιδιότητά της είναι ότι μπορεί να ευδοκιμήσει σε σκιερές θέσεις. 
Φυτεύεται όλο το χρόνο, με λιγότερο ιδανικές περιόδους την καρδιά του χειμώνα και την καρδιά του καλοκαιριού. 
Καθώς μπορεί να γίνει 1,5 μ. ψηλή με λίγο μεγαλύτερη διάμετρο, δώστε της χώρο. Προτιμά εδάφη με καλή στράγγιση και δεν της αρέσει η ξηρασία. Όπως δεν της αρέσει και η ζέστη. Γι' αυτό αν ο κήπος σας είναι στη νότια Ελλάδα και μάλιστα στα πεδινά ή και τα παράλια, τότε ξεχάστε την. Εκεί, θα υποφέρει τους καλοκαιρινούς μήνες. 
Αν θελήσετε να την κλαδέψετε γιατί απλώθηκε πολύ ή γιατί δείχνει αραιή η φυλλωσιά της, κάντε το μετά την ανθοφορία της.    

Υπάρχουν κάκτοι που αντέχουν στο κρύο

Λένε, «καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα». Αυτό έχει συμβεί στους κάκτους και τα παχύφυτα σε σχέση με το κρύο. Τους έχει βγει το όνομα ότι δεν αντέχουν στο κρύο. Η πραγματικότητα, τουλάχιστον στις ελληνικές κλιματικές συνθήκες, είναι κάπως διαφορετική. Υπάρχουν αρκετοί κάκτοι και παχύφυτα που μπορούν να αντέξουν χωρίς προβλήματα σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από το 0 ℃. 

Φερόκακτος, Ferocactus sp. (φωτ. Τ.Α.)

Παχυσέρεος, Pachycereus pringlei (φωτ. Τ.Α.)

Μέχρι τους -2 ℃ αντέχουν διάφοροι φερόκακτοι, όπως οι, Ferocactus rectispinus, F. hystrix, F. stainesi και ο παχυσέρεος (Pachycereus pringlei).

Μέχρι τους -5 ℃  αντέχει ο πολύ δημοφιλής εχινόκακτος (Echinocactus grussonii), καθώς και διάφορα είδη και ποικιλίες οπούντιας όπως: Opundia microdasys, O. subulata, O. rufida και βέβαια η φραγκοσυκιά (Opundia ficus indica). Το επίσης πολύ διαδεδομένο Κερί (Cereus peruvianus) και ο λιγότερο διαδεδομένος Μυρτιλόκακτος (Myrtillocactus geometrizans). 

Σε πρώτο πλάνο δεξιά, ο εχινόκακτος, Echinocactus grussonii (φωτ. Τ.Α.) 

Οπούντια, Opuntia microdasys (φωτ. Τ.Α.)

Φραγκοσυκιά στην Κρήτη, Opuntia ficus indica (φωτ. Δ.Α.)

Κερί, Cereus peruvianus (φωτ. Τ.Α.)

Οταν το θερμόμετρο πέσει στους  -10 ℃, η καρνέγκια (Carnegia gigantea) και ο τριχοσέρεος (Trichocereus pasacana) δεν θα έχουν προβλήματα. Όμως οι πρωταθλητές του κρύου είναι ο αθάνατος (Agave americana) και οι διάφοροι συγγενείς του: η αγαύη της βασίλισας Βικτώριας (Agave victoria reginae), αγαύη νίγκρα (Agave nigra) και άλλες.   

Αθάνατος (Agave americana) στο Διομήδειο Βοτανικό Κήπο (φωτ. Τ.Α.)

Αγαύη της βασίλισας Βικτώριας, Agave Victora reginae (φωτ. Τ.Α.)

Αγαύη νίγκρα, Agave nigra (φωτ. Τ.Α.)

Ολα είναι φυτά που μπορεί κανείς να τα βρει σε κέντρα κήπου, καθώς παράγονται σε ελληνικά φυτώρια. Αν μάλιστα τα αγοράσει σε μικρό μέγεθος θα είναι και φτηνά.